روش كشف سياست‌هاي پيشرفت با تاكيد بر آرا شهيد صدر

The Method of Discovering Development Policies with Emphasis on Martyr Sadrʹʹs Views

«سياست‌هاي پيشرفت» يكي از مهم‌ترين لوازم اداره و رشد نظام اجتماعي به‌شمار مي‌روند. در اين مقاله با استفاده از روش تحليلي به بررسي اين سوال مي‌پردازيم كه سياست‌هاي پيشرفت را چگونه مي‌توان كشف كرد. بنا به فرضيه مقاله، كشف اين سياست‌ها منوط به توجه به مباني، اهداف و احكام و گسترش روش كشفي شهيد صدر است. يافته‌هاي تحقيق نشان مي‌دهد كه سياست‌هاي پيشرفت، به عنوان قواعد تنظيمي يا مكتب، قواعد كلي، عملي و جامعي هستند كه مبتني بر نظام بينشي و ارزشي خاصي، نظام اجتماعي را براي رسيدن به اهداف مراتبي خود، سامان مي‌دهند. در واقع سياست‌ها، حد وسط ميان اهداف نظام اجتماعي و احكام تفصيلي نظام اجتماعي به‌شمار مي‌روند. مباني، اهداف و احكام سه منبع اصلي براي استنباط سياست‌هاي پيشرفت هستند. كشف اهداف، تفسير اهداف، تفصيل اهداف، تجميع احكام، تفسير مفاهيم احكام، تحليل احكام به عنوان گام‌هاي مراحل استنباطِ سياست‌هاي پيشرفت مي‌باشند. تفصيلِ سياست‌هاي پيشرفت بر اساس تجميع و تحليل احكام شرعي صورت مي‌پذيرد. براي حل مشكل انسجام و حجيت روش كشفي شهيد صدر مي‌توان به جاي مراجعه به احكام، مستقيماً از نصوص تشريعي به‌عنوان منبع استنباط سياست‌هاي پيشرفت استفاده كرد. در اين صورت حجيت قواعد كشف‌شده مستند به تواتر اجمالي است.

Development policies are among the most important means of the management and development of a social system. Using the analytical method, this paper deals with the question as to how these development policies can be discovered. According to the paper’s hypothesis, the discovery of these policies requires considering the principles, goals and rules and expanding martyr Sadrʹs discovery methodology. The findings show that development policies which represent the rules of a certain school, principles and general, practical and comprehensive rules based on a specific axiological and doctrinal system, contribute to developing a social system with the aim of achieving the hierarchical objectives. In fact, these policies are considered as intermediary between the objectives of social system and the detailed rules of the social system. The principles, objectives and rules are the three main sources for inferring development policies. Discovering, interpreting, explaining and aggregating the objectives, interpreting the concepts of rules, and analyzing the objectives are the stages through which of inferring development policies passes. Elaborating on the development policies requires the aggregation and analysis of the rules of Islamic law. In order to solve the problem of harmony and authority of Martyr Sadrʹs discovery method, one can, instead of referring to rules directly use legislative texts as a source for inferring development policies. Thus, the authenticity of the discovered rules is affirmed by the undifferentiated successive hadith transmission.