مطالعه مقايسه‌ايي مورفومتريك هم‌اسپرماتوفور عقرب‌هاي خانواده بوتيده در استان خوزستان

The comparison of Hemispermatophore in scorpion Buthidae family in Khuzestan province

از خانواده بوتیده گونه‌های مختلفی از عقرب‌ها در استان خوزستان وجود دارند. این گونه‌ها از نظر اندازه و رنگ متنوع بوده و گونه‌هائی از آن‌ها از لحاظ پزشكی بسیار مهم می‌باشند. در این تحقیق هم‌اسپرماتوفور در عقرب‌های بوتیده از قبیل مزوبوتوس اپئوس، آپیستوبوتوس سوسنی، ادنتوبوتوس ادنتوروس و كمپسوبوتوس در استان خوزستان از دیدگاه تفاوت‌های مورفولوژیك بررسی شد. در مقایسه گونه‌های مختلف با یكدیگر بعضی از پارامترهای هم‌اسپرماتوفور در گونه‌های مختلف جنبه عمومی داشته و برخی دیگر مانند اندازه كپسول از اختصاصات گونه‌ها می‌باشد. براساس آنالیز آماری داده‌های بدست آمده، گونه‌های عقرب در یك جنس تفاوت معنی‌داری (05/0 > p) در قسمت‌های مختلف هم اسپرماتوفور نشان ندادند. همچنین آنالیز آماری حاكی از نزدیكی بعضی از گونه‌ها به هم می‌باشد.

Different scorpions from buthidae family are present in Khuzestan province (southwest of Iran). These species are variable in size and color and some of them are medically important. In this research, hemispermatophore of Buthidae species was morphologically studied. In this research some species of scorpions such as Mesobuthus eupeus, Apistobuthus sosani, Odontobuthus odentorus and Composobuthus were studied. In comparison of hemispermatophore in different species, it was found that some parameters of hemispermatophore are generalized and some others like the size of capsule are specific among the species.According to statistical analysis of obtained data, sorpion species in a genus did not show a significant difference in different parts of hemispermatophore at 5% significance level, and this analysis revealed that the specifications among the species in a genus were so close, but in the two family of Buthidae and Hemiscorpionidae scorpions, the hemispermatophore was different.