تعيين روش مناسب قيمت‌گذاري آب در بخش كشاورزي: مطالعه موردي استان فارس

Determine Appropriate Water Pricing in the Agricultural Sector: A Case Study of Fars Province

قيمت‏ گذاري مناسب آب، به عنوان يكي از ابزارهاي اقتصادي، مي تواند نقش مهمي در كاهش اتلاف و بهينه سازي مصرف آب در بخش كشاورزي داشته باشد. بر اين اساس، هدف اين مطالعه تعيين نرخ مناسب آب آبياري در شبكه هاي آبياري و زهكشي منتخب استان فارس در راستاي اجراي قانون هدفمندسازي يارانه‌هاست. براي رسيدن به اين هدف، با استفاده از روش برنامه ريزي خطي، قيمت سايه اي آب در مصارف كشاورزي و با استفاده از روش اقتصاد مهندسي و هزينه تمام شده آب از منابع سطحي و زيرزميني برآورد شد. سپس اين قيمت‌ها با تعرفه شركت هاي متولي آب و همچنين هزينه آب‌بهاي پرداختي توسط كشاورزان در وضعيت موجود مقايسه و پيشنهادهايي براي تعيين قيمت مناسب آب كشاورزي ارائه شد. نتايج نشان داد كه متوسط هزينه تمام شده هر متر مكعب آب از منابع سطحي و زيرزميني استان فارس به ترتيب 860 و 544 ريال است درحالي‏كه هر متر مكعب آب در توليدات كشاورزي استان فارس حداكثر 350 ريال فايده خالص ايجاد مي‏كند. بر اساس يافته هاي تحقيق، در يك برنامه زماني بلندمدت، امكان واقعي كردن قيمت آب وجود دارد و پيشنهاد مي شود سياست‏هاي مديريت منابع آب در راستاي قانون هدفمند شدن يارانه ها به سمتي هدايت شود كه به توازن ارزش و هزينه كامل آب منجر شود

Proper pricing of water as one of the economic measures can play a role in reducing waste and optimizing water use in agriculture. Accordingly, the aim of this study was to determine the appropriate price of water in irrigation and drainage network of the province, which is in line with the implementation of the targeted subsidies law. To achieve this goal by using linear programming, shadow prices of water for agriculture and using engineering economy, the cost of water from surface and groundwater sources were calculated, respectively. Then these prices were comprised with the water tariff determined by water companies and the prices that paid by farmers at current situation and according to this comparison, the some offers were proposed to determine the price of water in agriculture. The results showed that the average cost per cubic meter of water from surface and groundwater resources in Fars Province were 860 and 544 Rials, respectively, while each cubic meter of water in agricultural production provides a net benefit of 350 Rials. According to the findings, in a long-term schedule, it is possible to achieve real price in agricultural water. Also, it is recommended that water resources management policies in line with targeted subsidies law to be leads to the balance between full cost and full value of water.