ارزيابي پايداري محله هاي شهري با استفاده از روش‌هاي تصميم گيري چند معياره (مورد مطالعه: محله‌هاي منطقه 6 شهرداري تهران)

(The Analysis of Urban Neighborhoods Sustainability by Using of Multi-criteria Decision-making Methods (Case Study: 6th Region Neighborhoods of Tehran

زمينه و هدف: هدف اصلي اين پژوهش تحليل سطح پايداري محلات منطقه 6 شهرداري تهران به منظور دست يابي به توسعه پايدار شهري است. بر اين اساس سنجش پايداري در ابعاد محيط زيستي، اقتصادي، اجتماعي و كالبدي و رتبه بندي محلات 18 گانه منطقه 6 تهران بر اساس 28 شاخص توسعه پايدار شهري مورد توجه قرار گرفته است. روش بررسي: نوع پژوهش توصيفي ـ تحليلي و روش تجزيه تحليل داده و اطلاعات با استفاده از مدل هاي چند معياره AHP ، VIKOR و ضريب پراكندگي است. شاخص هاي مورد مطالعه از طريق مدل AHP وزن دهي شده، سپس به وسيله مدل تصميم گيري چند معياره VIKOR محلات منطقه 6 از لحاظ پايداري رتبه بندي گرديده است. به منظور بررسي نابرابري شاخص هاي موردنظر از مدل ضريب پراكندگي (CV) استفاده شد. با استفاده از تحليل رگرسيون و معيارهاي (اجتماعي، اقتصادي، محيط زيستي و كالبدي) شاخص هاي تلفيقي پايداري محلات مشخص شده است. يافته : با توجه به آزمون هاي آماري انجام گرفته بين شاخص هاي محيط زيست و كالبدي با شاخص هاي تلفيقي پايداري محلات همبستگي معناداري وجود دارد و نتايج حاصل از تحليل رگرسيون نشان مي دهد شاخص هاي محيط زيست بيش ترين سطح معناداري را در پيش بيني پايداري محلات منطقه 6 دارند. ضريب پراكندگي نشان مي­دهد كه بيشترين نابرابري در شاخص­هاي مورد بحث در محلات 18 گانه منطقه مربوط به شاخص­ هاي محيط زيست است. بحث و نتيجه: با توجه به يافته هاي حاصله مي توان نتيجه گرفت محله آرژانتين و ساعي با مقدار0/00 به عنوان پايدار ترين محله و محله فاطمي با مقدار 00/ 1 به عنوان ناپايدارترين محله است. بنابراين ضروري است برنامه ريزي توسعه محله اي در محله هاي ناپايدار در اولويت سياست گذاري شهرداري منطقه 6 قرار گيرد.

Background and Objective: The main objective of this research was been an analyzing neighborhood sustainability in 6th region of Tehran city which could be a base for reaching to urban sustainable development. So doing, we focused on the 28 indicators to analyzing of sustainability in environmental, economic, social and physical dimensions, and neighborhoods ranking in Tehran city. Method: Research method is descriptive-analytical. Data and information has examined by Multi-criteria AHP, VIKOR and Coefficient of Variation. Indicators were weighted by AHP, then, were ranked by VIKO Multi-criteria decision- making model. Also, inequity indicators have analyzed by Coefficient of Variation model. Mixed indicators of neighborhoods have determined by regression analysis and social, economic, environmental and physical criteria. Findings: Statistical tests have showed that there was a significance correlation between environmental and physical indicator with mix indicator of neighborhoods sustainability. Findings got from regression analysis have showed that environmental indicator were most significant level for forecasting neighborhoods sustainability in 6th region. Coefficient of Variation indicated that most inequity have been with 18 neighborhoods base on our index in this research and that have been related with environmental indicator. Discussion and Conclusions: This research has showed that Saee and Arzhantin by getting 0.00 have been most sustainable and Fatemi by getting 1.00 has been most unsustainable. So, this is important to neighborhood development planning focuses on municipality's policy for 6 region.