انسان در جهان بيني شمس تبريزي

Man in the Worldview of Shams-e Tabrizi

جهان بيني فردي يا گروهي، به طور كلي، مجموعه نگرش هاي فرد يا گروهي خاص، در باب جهان هستي، خالق هستي و انسان را در بر مي گيرد. اهميت بررسي جهان بيني از آنجا سرچشمه مي گيرد كه اعمال انسان ها بر اساس جهان بيني آنها صورت مي پذيرد. در سخنان باقي مانده از شمس تبريزي در مقالات، نكته ها و موضوع هاي فراواني بيان شده است كه با بررسي دقيق آنها مي توان جهان بيني شمس تبريزي را دريافت. هدف اين مقاله تبيين نگرش شمس در باب انسان - به عنوان يكي از مباني شناخت جهان بيني وي است. به منظور حصول نتيجه اي استوار و دقيق، در اين پژوهش، همه مطالب و سخنان شمس تبريزي در كتابِ مقالات، مورد بررسي قرار گرفته و استدلال ها و شواهد مبتني بر مجموعه سخنان وي است. با توجه به آنكه عارفان، اغلب به انسان، در سه ساحت «انسان و خويشتن، انسان و خدا، و انسان و همنوعان» توجه مي كنند، مباحث اين پژوهش نيز، غالب سخنان مهم شمس را در سه زمينه فوق در بر مي گيرد. در اين مقاله، مقام و جايگاه برجسته انسان در نگاه اين عارف ـ كه بر اساس نگرش وحدت وجودي وي بوده است ـ و توجه جدي و مسئولانه شمس در برابر همه انسان ها (و نه فقط انسان كامل)، نشان داده شده است.

Individual or collective worldview includes individual or a group attitudes about the universe, the creator of the universe and mankind. The significance of the worldview comes from the fact that the actions of human beings are based on their worldview. In the book Maqalat-e Shams-e Tabrizi (Discourse of Shams-e Tabrizi), as the remnants of Shams-e Tabrizi, there are many points and issues that help us to know his worldview. The purpose of this article is to explain Shams’ view about humanity as one of the foundations of his worldview. In order to obtain a precise result, all the parts of Maqalat have been examined, and all arguments have been based on his words in the book. The mystics focus on man in three areas of "man and self, man and God, and man and his fellow men", so this research includes the important words of Shams in the three above-mentioned fields. In this article, the prominent position of man in the thoughts of Shams has been shown, the position which is based on his view about ‘unity of Being’. Also, his serious and responsible attention to all human beings (and not just the perfect man) has been considered.