مكانيسم جريان آب زيرزميني در آبخوان چندلايه اي مرند

Groundwater Flow Mechanism in Marand Multi-layered Aquifer

بررسي مكانيسم جريان آب زيرزميني در آبخوان هاي چند لايه در مديريت بهره برداري از آن ها اهميت دارد. لذا هدف از انجام تحقيق حاضر بررسي مكانيسم جريان در آبخوان دولايه اي دشت مرند در استان آذربايجان شرقي مي باشد. آبخوان در نيمه شرقي دشت آزاد بوده، ولي از بخش مياني گسترش رسوبات رسي سبب ايجاد لايه آبدار محبوس زير لايه آزاد شده است. روش انجام تحقيق شامل بررسي داده هاي سطح آب زيرزميني در چاه هاي حفرشده در هر لايه در مهرماه 91، استفاده از اطلاعات ژئوفيزيكي، نگاره حفاري ها و داده هاي كيفي مي باشد. بدين منظور ابتدا با تلفيق اطلاعات مذكور محدوده گسترش لايه هاي آبخوان اصلاح شده و سپس ارتباط هيدروليكي آن ها بررسي شده است. نتايج نشان مي دهد سطح ايستابي لايه آزاد بالاتر از سطح پيزومتريك لايه محبوس بوده، ليكن به دليل ضخامت زياد و نفوذپذيري پايين رس، جريان عمودي محتمل نمي باشد. همچنين تبادل آب زيرزميني از طريق چاه ها در زمان فعاليت آن ها وجود ندارد. لايه محبوس ادامه آبخوان آزاد اصلي بوده كه به دليل گسترش لايه رسي، رفتار محبوس نشان مي دهد. ضريب ذخيره اندك اين لايه، سبب افت بيشتر سطح پيزومتريك شده كه بايستي در مديريت برداشت مدنظر باشد. بررسي هاي هيدروشيميايي ضمن تاييد مكانيسم جريان، نشان دهنده تغذيه لايه محبوس از بخش جنوب شرقي لايه آزاد مي باشد.

The study of the flow mechanism in multi-layered aquifers is important in managing their operation. So, the aim of this research is to investigate mechanism of groundwater flow in Marand double-layered aquifer in East-Azerbaijan province. The aquifer is unconfined at the east of the plain, however extending a clay layer form central parts to the west causes formation of a confined aquifer beneath the unconfined layer. The method of study consists of using groundwater levels in Oct. 2012 in the wells drilled in each layer geophysical data, drilling logs and groundwater quality data. Combining these data, the areal extents of the aquifer layers were firstly verified and then their hydraulic connections were investigated. The results show water-table location above the piezometric level, but vertical flow is not probable due to the high thickness and low permeability of the clay confining layer. Groundwater is not exchanged through pumping wells when they are in operation, too. The results show that the confined layer is a part of the main unconfined aquifer, behaving as confined due to extension of the clay layer at the top. The low storage coefficient causes more declines in piezometric level that must be considered in management of aquifer withdrawal. Hydrochemical investigations confirm flow mechanism, showing recharge of the confined layer from southeastern parts of the unconfined layer.