جايگاه آستانۀ مخاصمات مسلحانۀ غيربين‌المللي ذيل پروتكل الحاقي دوم

به دنبال شكل‌‌گيري مادة 3 مشترك كنوانسيون‌هاي چهارگانة ژنو در سال 1949 و پروتكل الحاقي دوم به اين كنوانسيون‌ها در سال 1977، جامعة جهاني به مفهوم آستانۀ مخاصمات مسلحانة غيربين‌المللي، به عنوان مرز عبور از وضعيت‌هايي چون شورش و درگيري‌هاي پراكندة داخلي و ظرفيتي مؤثر در كاهش حقوق حاكميتي و حتي پايان بخشيدن به صلاحيت انحصاري محاكم داخلي دول محل وقوع مخاصمه، توجه نشان دادند. دول محل وقوع مخاصمه، به‌خصوص آن دسته از كشورهايي كه بيش از ديگران خود را در معرض وقوع مخاصمات مسلحانه مي‌ديدند، در طول كنفرانس‌هاي مختلف، هنگام طرح اين موضوع، همواره تلاش خود را به برجسته كردن اصول و موازين حاكميتي و اولويت‌ بخشيدن به صلاحيت محاكم و نهادهاي قضايي داخلي معطوف كردند. در اين ميان تلاش كميتة بين‌المللي صليب‌سرخ جهاني در تنظيم و ارائة پيش‌نويس چهل و هفت ماده‌اي پيشنهادي خود به كنفرانس ژنو، به‌عنوان مفاد پروتكل الحاقي دوم، و تغيير چشمگير آن پس از سه سال مذاكره، كه نهايتاً به شكل‌گيري متن جديد در ظرفيت بيست و هشت ماده با بياني متفاوت منتج شد، شايان توجه است. مقالة حاضر، ضمن توجه به تلاش‌هاي كميتة فوق و استخراج ديدگاه علماي علم حقوق و نهايتاً پرداختن به ضريب اثربخشي آستانۀ جديد مخاصمات مسلحانة غيربين‌المللي ذيل بند 1 مادة 1 پروتكل الحاقي دوم در توسعه يا عدم توسعة حقوق بشر دوستانه، به‌خصوص كاهش يا عدم كاهش كشتار غير نظاميان در طول اين نوع مخاصمات، تلاش كرده در پايان تصويري روشن از ملاحظات حاكميت‌محور كشورها به‌خصوص عدم تمايل دول محل وقوع مخاصمه به شناسايي پروتكل الحاقي دوم ارائه كند.