بررسي جامعه شناختي نقش خانواده در جامعه پذيري بهداشتي (مطالعه موردي: شهر شيراز)

(Sociological study of family role in health socialization (case study: Shiraz city

جامعه پذيري بهداشتي فرد را به آموختن هنجارها، ارزشها، مهارت ها، عقايد و الگوهاي فكر و عمل به منظور تصميم گيري بهينه رفتار هاي بهداشتي كه همگي براي زندگي اجتماعي ضروري مي باشند، قادر مي سازد. جامعه پذيري اوليه بهداشتي، افراد را با مفاهيم عملي و كاربردي اوليه بهداشتي و مراقبت از خود آشنا مي كند. نتيجه حاصل از جامعه پذيري رفتار بهداشتي مهارت سواد بهداشتي مي باشد. اين تحقيق با هدف بررسي جامعه شناختي نقش خانواده در جامعه پذيري بهداشتي و با استفاده از رويكردها و نظريات جامعه شناختي و پزشكي سعي براين داشته است تا به شناختي علمي دراين باره دست يابيم. از اين منظر ضمن مروري بر فضاي مفهومي موضوع از تئوري مطرح ومرتبط با موضوع با توجه به ماهيت بين رشته اي موضوع از نظريات جامعه شناسي، جامعه شناسي پزشكي و روانشناسي اجتماعي براي تبيين موضوع بهره گرفته شده است و باعنايت به فرضياتي كه از اين تئوري ها اخذ شده، سعي در بررسي جامعه شناختي نقش خانواده در جامعه پذيري بهداشتي بوده است. با كاربرد روش پيمايش و با استفاده از تكنيك پرسشنامه برروي 608 نفر از سرپرستان خانوار شهر شيراز از طريق نمونه گيري خوشه اي چندمرحله اي با سطح خطاي ۰/۰۵وضريب اطمينان ۰/۹۵ درصد انتخاب شده اند، اطلاعات و داده هاي مورد نياز جمع آوري گرديد. نتايج بدست آمده حاصل از تجزيه و تحليل داده ها و انجام رگرسيون چند متغيره بيانگر آن است كه متغيرهاي آگاهي‌هاي اجتماعي خانواده، سرمايه فرهنگي، سواد سلامتي، حساسيت خانواده بر مسائل بهداشتي، دسترسي به وسايل ارتباطي، سبك‌ تربيتي، ساختار ارزش خانواده بر ارتقاي جامعه پذيري بهداشتي تاثير دارند به تعبيري هفت متغير از متغيرهاي مستقل توانسته‌اند به ميزان 42 درصد از واريانس جامعه‌پذيري بهداشتي را تبيين كنند.

Abstract: Health socialization allows individual to learn norms, values, skills, attitudes and patterns of thought and action in order to make optimal decision of health behaviors, all of which are essential for social life. Primary health socialization make people familiar with the primary practical and applied concepts of health and take care of oneself. The results of socialization of health behavior is health literacy skill. The aim of this research is sociological study of the role of the family in health socialization and uses sociological and medical approaches and theories, so it have tried to achieve scientific knowledge about it. From this perspective, after reviewing the conceptual space of the subject from the theory relating to the subject with respect to interdisciplinary nature of the subject, it has been used the theories of sociology, medical sociology and social psychology to explain the subject, and as well as the assumptions from which these theories have been obtained, attempted sociological study of the role of the family in health socialization. Required information and data were collected using the survey method and using a questionnaire technique on 608 heads of households in Shiraz city through a multistage cluster sampling with 0.05 error level and 0.95 percent confidence coefficient. The results obtained from data analysis and multivariate regression indicate that variables of family social awareness, cultural capital, health literacy, family sensitivity to health issues, access to communication means, parenting style and structure of family value influence on promoting health socialization, i.e. seven independent variables could explain 42 percent of health socialization variance.