بررسي تاثير مداخله آموزشي بر بهبود رفتارهاي ارتقا دهنده سلامت و كيفيت زندگي رابطان سلامت: كاربرد الگوي بزنف

Effectiveness of an educational intervention on improving health-promoting behaviors and quality of life among health volunteers: Application the BASNEF Model

مقدمه: كيفيت زندگي موضوعي پيچيده و چند بعدي است كه دو مقياس سلامت جسمي و سلامت رواني را شامل مي شود. كيفيت زندگي به اين مفهوم است كه فرد چگونه جنبه هاي مختلف زندگي اش را ارزيابي ميكند. مطالعه حاضر با هدف تعيين تاثير برنامه آموزشي بر بهبود رفتارهاي ارتقا دهنده سلامت و كيفيت زندگي رابطان سلامت بر اساس الگوي بزنف در سال 96-95 طراحي و اجرا شد. مواد و روش كار: اين مطالعه از نوع نيمه تجربي بود كه بر روي 200 نفر از رابطان سلامت مراكز بهداشتي درماني جنوب تهران كه به روش نمونه گيري خوشه اي در دو گروه 100نفري مداخله و كنترل قرار گرفتند، انجام شد . مداخله در شش جلسه آموزشي در مدت45-30 دقيقه انجام شد و شش ماه بعد از مداخله آموزشي پيگيري صورت گرفت. مداخله آموزشي در خصوص رفتارهاي ارتقا دهنده سلامت و كيفيت زندگي با استفاده روش هاي سخنراني، پرسش و پاسخ، بحث گروهي و يادآمد آموزشي با استفاده از پيامك، در اختيار قرار دادن پوسترها و پمفلت هاي آموزشي در گروه مداخله انجام شد. ابزار گردآوري اطلاعات شامل پرسشنامه هاي روا و پاياي رفتارهاي ارتقا دهنده سلامت HPLPII و كيفيت زندگي (SF-36) و پرسشنامه محقق ساخته الگوي بزنف بود. تجزيه و تحليل داده ها با استفاده از آزمون هاي آماري كاي دو ، t مستقل، tزوجي در سطح معني داري كمتر از 05/0 با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 24 انجام گرفت. يافته ها: نتايج نشان داد دو گروه از نظر ميانگين نمره سازه هاي الگوي بزنف، ابعاد رفتارهاي ارتقا دهنده و كيفيت زندگي پس از مداخله آموزشي به جز عدم محدوديت در ايفاي نقش به علت مشكلات عاطفي و سلامت روان اختلاف معنادار داشتند. بحث و نتيجه گيري: نتايج مطالعه نشان دهنده تاثير مثبت برنامه آموزشي بر اساس مدل بزنف در افزايش رفتارهاي ارتقا دهنده سلامت و در نتيجه بهبود كيفيت زندگي در رابطان سلامت بود.

Objective (s): This study aimed to assess the effectiveness of an educational intervention on improving health promoting behaviors and quality of life among health volunteers. Methods: This experimental study conducted on 200 health volunteers of health centers in Tehran, Iran. The intervention included six educational sessions each lasting for 30-45 minutes. Follow up assessment performed six month later. Study instruments included the Health-promoting Behaviors (HPLP-II), Quality of life (SF-36) and a designed questionnaire based on the BAZNEF constructs. Results: The findings revealed that, before intervention, there were no significant differences in demographics, and health-promoting behaviors between two groups (p > 0.05). After the intervention, mean scores of the BASNEF model constructs, health-promoting behaviors, and quality of life (except for role emotional and mental health) increased significantly in the intervention group (p < 0.001). Conclusion: The study results revealed that the BASNEF-based intervention was effective in improving health promoting behaviors and quality of life among health volunteers.