الهيات عصب و تجربه ديني؛ چالشها

neurotheology and religious experiences; challenges

الهیات عصب نقطۀ تلاقی علم جدید و الهیات است كه در آن الهیدانان و عصب‌شناسان به‌كمك ابزارهای علمی روز فرایندی را بررسی می‌كنند كه مغز انسان در یك تجربۀ دینی از سر می‌گذراند. برخی از ایشان بر پایۀ همین تحقیقات تجربه‌های دینی را رد یا دربارۀ صحت و سقم آن سكوت اختیار می‌كنند و برخی دیگر با شواهد و مداركی صحت آن را اثبات می‌كنند. با ظهور این رشتۀ جدید، برخی با استناد به آزمایش‌هایی كه در محیط آزمایشگاهی بر روی بیماران انجام شده است، در صحت تجربۀ دینی تردید كرده‌اند و این تجربه‌ها را حاكی از نوعی اختلال روانی می‌دانند. با توجه به چنین انتقاداتی، پرسشی كه پیش ‌روی مدافعان تجربۀ دینی قرار می‌گیرد، امكان راستی و صحت تجربۀ دینی است. بنابراین نقد و ابطال این ایرادها و اثبات صحت تجربۀ دینی به‌طور كلی، در دستور كار ایشان قرار می‌گیرد. در این پژوهش پس از معرفی اجمالی الهیات عصب و تجربۀ دینی، به برخورد عصب‌شناسان با تجربۀ دینی می‌پردازیم و ابطال‌پذیری تجربۀ دینی را از منظر عصب‌شناسی بررسی می‌كنیم. در همین مسیر خواهیم دید كه برخی از این پژوهشگران كه جهان‌بینی مادی دارند، ذهن را همان مغز دانسته‌اند و مفاهیم موجود در آن را نیز مادی تلقی می‌كنند، در نتیجه مفاهیمی مانند خدا را محصول مغز و ذهن می‌پندارند. در طرف مقابل پژوهشگرانی مانند نیوبرگ در صدد ایجاد نوعی سازگاری میان علم و دین برآمده‌اند و تجربۀ دینی را به‌شكل عام صحیح و حاصل كاركرد صحیح مغز و ارتباط با ماورا دانسته‌اند و با تمایز قائل شدن میان تجربۀ فرد بیمار و تجربۀ مؤمنانه، از اساس به ابطال فرضیات نوروتئولوژیست‌های ملحد می‌پردازند.          

Neurotheology is a modern field that seek to justify religious experiences. neurotheology consist of to main fields: neuroscience and theology. this two fields mixed together and became new field. in contrast, other sientists opposed with neurothology and itʹs issues. they utilize neuroscience and prove that religious experiences are false and fiction. Here at first we describe neurotheology and religious experiences and then conclude whether Neurotheology can prove legitimacy of religious experiences or not.