بررسي مؤلفه‌هاي توالي واژه‌ و هم‌بستگي آنها با توالي مفعول/ فعل در گويش تاتي گيفان، براساس ديدگاه رده‌شناختي دراير

Word Order Parameters and their Correlation with Object/Verb Order Based on Dryer's Typology: Evidence from Tāti Dialct of Gifān

توالي­ هاي غالب در گويش تاتي دهستان گيفان خراسان شمالي كه اساساً گونه­ اي مفعولي ­فعلي است، و هم­بستگي اين توالي‌ها و ترتيب مفعول و فعل براساس ديدگاه­ هاي دراير به سادگي تبيين ­شدني نيست. به ­عبارت ­ديگر، با توجه به نتايج كلي به دست آمده از بررسي ­هاي دراير، گويش گيفاني در مورد هم­بستگي در چهار توالي، به ­جز توالي موصوف ­صفت مانند اقليت زباني موجود در نمونۀ آماري دراير عمل مي­كند كه نسبت به زبان­هايي كه ارتباط معني ­دار بين توالي­هاي مطرح­ شده و توالي فعل و مفعول را اثبات مي­كنند، درصد كمتري دارند. از طرفي چون برخي از اين توالي­ ها به صورت­ هاي مختلف و آزادانه در تاتي گيفان به كار مي­روند، هم­بستگي ممكن بين آنها و ترتيب مفعول و فعل نيز كه خود به دو صورت بنيادي مفعول،­ فعل و غيربنيادي فعل،­ مفعول كاربرد دارد تا حدي نسبي است. به­طوركلي به نظر مي­رسد به دليل تنوع در ترتيب فعل و مفعول در اين گويش شاهد تنوع در ديگر توالي ­هاي هسته و وابستۀ مربوط به آن نيز هستيم.

The dominant word orders in the tāti dialct of Gifān, spoken in Bojnourd (Northern Khorāsān province) dialect, which is basically an Object/Verb (OV) variety, and the correlation of the word orders as well as the object / verb order are not easily explained according to Dryer's views. In other words, findings showed that, considering the correlation with the four word orders except a noun and its qualifying adjective (Mosuf and Sefat), the tāti dialct of Gifān behaves like the minority of languages in Dryer's sample, which have a smaller percentage, comparing with those languages that exhibit the significant correlation with the mentioned word orders and the VO one. Since some of the aforementioned word orders are used freely in the tāti dialct of Gifān, the correlation between these pairs of elements with the basic OV order and non-basic VO order is relative. In general, it seems that due to variety in the VO order in this dialect, there are variety in the other sequences of head and their determiners