كليدواژه :
استدلال آزمايشي , استنتاج علّي , امور واقع , برهان نظم , تجربه باوري , دليل , دين , دين طبيعي يا عقلاني , علت , معجزه , استدلال احتمالي
چكيده فارسي :
مطالعات هيوم در فلسفه دين، در پي سنجش دلايل اقامه شده بر درستي عقايد ديني و بررسي علل پديده اي به نام دين، در تاريخ و اجتماع است. وي براي انجام اين دو كار، در اغلب مواقع، روش تحقيق واحدي را به كار گرفته، آن را «استدلال آزمايشي» و يا «استنتاج علّي» ناميده است. علت استفاده هيوم از اين روش، تجربه باوري اوست. وي معتقد است داوري درباره همه امور واقع، از جمله مولفه هاي باور ديني، همانند باور به وجود خدا يا بهوقوع معجزات، بايد به روش استنتاج علّي صورت گيرد. مسايلي را كه هيوم در فلسفه دين مورد بررسي قرار داده، از يكسو تحت تاثير اين ديدگاه روش شناختي است و از سوي ديگر به اقتضاي موقعيت خاص تاريخي زمان اوست; زيرا در روزگار هيوم، دين طبيعي يا عقلاني و به ويژه مباحث خاصي همچون: برهان نظم و برهان معجزه، موردتوجه انديشمندان بوده است. بر اين اساس هيوم اين گونه مباحث را در اولويت تحقيقات خود در قلمرو فلسفه دين قرار داده است.