بررسي تطبيقي ديدگاه تفسيري مفسران فريقين در ترابط نبي، رسول و امام

A Comparative Study of Fariqain Commentators` View on Semantic Interrelation of Nabi, Rasul and Imam

سه واژه «نبي»، «رسول»، «امام» و مشتقات آنها بارها در قرآن به‌كار رفته است. گرچه آيات قرآن در مورد رابطه بين اين سه مفهوم صراحت ندارد، اما به‌نظر مي‌رسد كه با در نظر گرفتن مجموع آيات مرتبط، مي‌توان به موضعي مستدل و مستند در اين زمينه دست يافت. مفسران فريقين ديدگاه‌هاي گوناگوني درباره اين موضوع اختيار كرده‌اند. در اين نوشتار، آراء چهار مفسر از اهل‌سنت و دو مفسر از شيعه مورد بررسي قرار گرفته است. درباره رابطه بين نبي و رسول، پنج ديدگاه و درباره رابطه بين امام و دو مفهوم نبي و رسول، چهار نظر گوناگون از تفاسير شش‌گانه فوق قابل شمارش است. پس از بررسي‌هاي انجام شده، در مورد رابطه ميان نبي و رسول، ديدگاه علامه طباطبايي به خاطر جامع و مستدل بودن و نيز استناد حداكثري به آيات مرتبط، مورد پذيرش قرار گرفته است. گرچه رأي ايشان در مورد رابطه بين امام و دو مفهوم نبي و رسول، حاوي نكات بديع و لطيفي است، اما ديدگاه هيچ‌يك از مفسران، بيان‌كننده تمامي حقيقتِ موردنظر قرآن تشخيص داده نشد.

The three words nabi, rasul and imam and their derivatives have been frequently cited in the holy Quran. Though Quranic verses do not say anything about their interrelation clearly, regarding all related verses, we may attain a reasonable opinion in the field. Fariqain commentators have viewed the subject differently. In the paper, four views of Sunni commentators and two of Shiite commentators have been studied. On the relation between nabi and rasul five and on the relation between imam and the two words nabi and rasul four different views from the six aforementioned commentaries may be brought into consideration. Finally, on the former, Allameh Tabatabaie`s view with regard to its comprehension, reasonability and more Quranic documentation became agreed with. Yet, on the latter field, though Allameh`s view possesses new and exact points, none of commentators` views have been agreed with by the paper.