به كارگيري شاخص اچ در ارزشيابي پژوهش و پژوهشگر؛ آري يا نه؟

?Using h-index in the evaluation of research and researcher; yes or no

هدف: هدف از انجام اين پژوهش تبيين چگونگي به كارگيري شاخص هيرش (اچ ايندكس) در ارزشيابي پژوهش و پژوهشگر است. روش تحقيق: پژوهش به روش كيفي انجام شد. جامعه آماري اين پژوهش در برگيرنده جامعه علمي كشور (اعضاي هيأت ‌علمي دانشگاه‌ها، دانشگران ايراني آي. اس. آي، و دانشگران آي. اس. سي) بود. نمونه آماري پژوهش شامل 20 نفر از اعضاي هيأت ‌‌علمي دانشگاه‌هاي اصفهان، صنعتي اصفهان، علوم پزشكي اصفهان، علوم پزشكي شهيد بهشتي، خوارزمي، شاهد، ياسوج و رازي كرمانشاه است. در اين پژوهش از روش نمونه‌گيري هدفمند استفاده شد. داده‌هاي پژوهش از طريق مصاحبه نيمه ساختار يافته جمع‌آوري و بر اساس روش نظريه زمينه ­اي (گراندد تئوري) تجزيه و تحليل شدند. يافته‌ها: با استفاده از تكنيك كدگذاري موجود در روش گراندد تئوري 7 مقوله استخراج گرديد. مقولۀ شاخص هيرش به عنوان مقوله اصلي در نظر گرفته شد. مقولات ديگر اين پژوهش عبارتند از: نقاط قوت، ضعف شاخص هيرش، كيفيت پژوهش، رتبه‌بندي و ارتقا، موافقان، مخالفان شاخص هيرش، و راهكارهاي جهت بهبود شاخص هيرش. نتيجه‌گيري: نتايج نشان داد كه با وجود نقاط ضعف متعدد وارد بر شاخص هيرش و نيز از آنجا كه اين شاخص صرفاً بيانگر جنبه‌هايي از فعاليت علمي فرد است (بروندادهاي علمي به شكل مقاله)، در نتيجه استفاده از آن در مواردي چون رتبه‌بندي و ارتقاي افراد و دانشگاه‌ها تا رسيدن به اطمينان كامل نسبت به پيامدهاي منفي آن براي پژوهش كشور توصيه نمي‌شود.

Purpose: The purpose of this paper is to explain how to use the h-index in the evaluation of research and researcher. Methodology: A qualitative research is conducted in which the statistical population includes the faculty members of universities and Iranian researcher in ISI and ISC. The sample consist of twenty faculty members in the University of Isfahan, Isfahan University of Technology, Isfahan University of Medical Science, Shahid Beheshti University of Medical Sciences and Health Services, Kharazmi University, Shahed University, Yasouj University and Razi University. In this study, purposive sampling is used. Data were collected through semi-structured interviews and analyzed based on the Grounded Theory. Findings: Whit using of coding techniques in the Grounded Theory, seven categories are extracted and the H-index category is considered as the main issue. Other categories in this study are: strengths and weaknesses of the H-index, research ranking and promotion of researchers and universities, advocates and opponents of the H-index, and strategies to improve the H-index. Conclusion: The results show that due to the numerous weaknesses of the H-index and considering that the h-index only reflects the scientific aspects of a person's activity (i.e. scientific outputs in the form of papers), therefore ranking and promotion of individuals, universities and etc. based on the H-index without having a complete knowledge about its negative consequences is not recommended