سرنام‌هاي دوسطحي در زبان فارسي

Two - Level Word Acronyms in Persian

اختصارسازي از فرايندهاي مهم واژه‌سازي است كه در آن يك يا چند نويسه جانشين چند واژه يا يك عبارت طولاني مي‌شود. به طوركلي به لحاظ شيوه تلفظ دو نوع اختصار وجود دارد؛ اختصارهاي الفبايي كه نويسه‌هاي آن تك تك تلفظ مي‌شود، و سرنام‌ها كه حروف آن به صورت يك واژه ادا مي‌شود. هدف اين پژوهش معرفي و تحليل چگونگي تشكيل سرنام‌هاي دوسطحي است كه ساز و كار ويژه و نويني از واژه‌سازي در زبان فارسي ايجاد كرده و كاربردش در سازمان‌ها و نهاد‌هاي اجتماعي باب شده و رو به افزايش است. اين سرنام‌ها افزون بر اختصار بودن واژه اند و گوياي هدف و پيام آن سازمان‌ها. از اين‌رو، اين نوع اختصار، معني را در دو سطح بيان مي‌كند؛ به عنوان يك سرنام و به عنوان يك واژه موجود و معمولي زبان. هدف اين پژوهش اين است كه نشان دهد فرايند تشكيل سرنام‌هاي دوسطحي كه موجب يكسان شدن صورت نوشتاري و تلفظ يك واژه موجود و يك سرنام‌ مي‌گردد نوعي افزايش معنايي به صورت «چندمعنايي» است.

Acronyming is one of the word-formation processes. In general terms, there are two types of acronyms; initialisms and word acronyms. An initialism is read and pronounced as a spelling or as a sequence of letters, while a word acronym is pronounced as a single ordinary word. Two-level word acronym is a type of word acronym used by organizations and social groups to suggest some aspect of their purpose or objective. Two-level word acronym expresses meaning on two levels, i.e., as an acronym and as a simple word. This research aimed at the introduction and analysis of some Persian two-level word acronyms whose application is increasing among Iranian organizations and social groups. Furthermore, in this paper, it is argued that the formation of two-level word acronyms which makes the written form and the pronunciation of an actual word and an acronym the same as each other, is a type of semantic extension in the form of polysemy.