سنجش ميزان اثربخشي دوره‌هاي آموزشي ضمن خدمت با استفاده از مدل كرك پاتريك (مطالعه موردي: دوره آموزشي مددكاري اجتماعي و توان‌بخشي در سازمان بنياد شهيد و امور ايثارگران)

Assessment of amount of effectiveness in in-service courses by using Kirkpatrick model

سرمايه انساني يكي از دارايي هاي مهم سازمان‌ها در دنياي مدرن محسوب مي‌شود؛ سرمايه‌اي كه كيفيت آن بيش از كميت آن حايز اهميت است. رشد و توسعه اين سرمايه مستلزم پويايي و به‌روزرساني مستمر است. آموزش هدفمند، منظم و ارتقاي سطح دانش، توانايي و مهارت‌ها، يكي از ابزار مهم پرورش اين سرمايه است. با همين رويكرد، بسياري از سازمان‌ها، دوره‌هاي آموزشي متعددي را با صرف هزينه‌هاي قابل‌توجه براي توسعه منابع انساني، برنامه‌ريزي و اجرا مي‌كنند. صرف ارايه آموزش و اجراي دوره‌هاي آموزشي براي تحقق اين هدف كافي نيست. پايش روشمند دوره‌هاي آموزشي و سنجش اثربخشي آنها مي‌تواند به‌نوعي تضمين‌كننده اهداف سازمان‌ها در اين زمينه باشد. اين مقاله، سنجش اثربخشي دوره آموزشي با عنوان «دوره مددكاري اجتماعي و توان‌بخشي» را كه سازمان بنياد شهيد و امور ايثارگران اجرا كرد، هدف قرار داده و براي نيل به اين مهم، از مدل چهار سطحي «كرك پاتريك» استفاده كرده است. در هر يك از سطوح سنجش به اقتضاي اهداف تدوين‌شده، از ابزار مختلفي همچون پرسشنامه و يا مصاحبه‌هاي نيمه ساختاريافته استفاده شده و نمونه مورد مطالعه نيز متناسب با هر سطح، از ميان فراگيران و يا مديران بالادستي فراگيران درون سازمان انتخاب شده است. با توجه به نتايج به دست آمده، بيش از هشتاد درصد فراگيران (در سطح واكنش) از كيفيت دوره آموزشي رضايت داشته اند. در سطح يادگيري، نزديك به نود درصد از اهداف دوره تحقق يافته و محتواي دوره، اثربخش ارزيابي شده است. در سطح رفتار، تاثير برگزاري دوره در تغيير رفتار كاري فراگيران، از نظر بيش از نيمي از پاسخگويان، اثربخش اعلام شده و در مجموع نيمي از پاسخگويان، دوره برگزار شده را با توجه به آثار و تبعات آن (سطح نتايج)، براي سازمان سودمند و اثربخش ارزيابي كرده‌اند.

Human resources is one of the most valuable properties of organizations in the modern world. Its quality is more important than its quantity. Growing and developing of this resource need to be dynamic and updated. Target based education, promotion of knowledge, abilities and skills are the keys for training the human resource. Through this approach, many of the organizations spends lots of monies to train and develop their human resources by holding various courses. It is not enough, just to hold these courses for gaining to the goal. Systematic monitoring of education courses and assessmentof their effectiveness can be as a guarantee of the organizations goals in this field. This article, studies the assessment of effectiveness of education course entitled “social work and rehabilitationcourse “in BonyadShahid Organization and has used the 4-Level Kirkpatrick model to reach the results. In any level of assessment, depending to the goals, the various toolssuch as questionnaires or semi-structures interviews has used and the sample is selected according to the level of the learners or upstream manager trainees within the organization. Based on the results more than 80% of learners(in level of action) are satisfied about the quality of the education course. In the level of training about 90% of the course goals are achieved and the content of the course has evaluated effectively. In the level of behavior, the effect of course in changing the behavioral work of the learners is called effective, according to the more than 50% of their responses, and overall half of the respondents said that the course is beneficial and effective for their organization.