چالش‌هاي انگاره «علم بلامعلوم» در تبيين كيفيت علم قبل‌الايجاد

Challenges of the Notion of “Knowing without Known” in Explaining the Quality of the Knowledge in Things before They Are Created

مقاله «علم قبل از ايجادِ خداوند به اشيا؛ برتري ديدگاه علم بلامعلوم بر نظريه علم اجمالي در عين كشف تفصيلي» (معين‌الديني و نصيري، 1393: ش23/165ـ 188) در اثبات برتري انگاره «علم بلامعلوم» در تبيين كيفيت علم قبل‌الايجاد، از سويه‌هاي مختلف دچار مشكل مي‌باشد. مسيري كه مقاله طي مي‌كند، بر خلاف ادعاي اثبات برتري و بيان مزايا، در جهت ابطال نظر رقيب و اثبات نظر منتخب مي‌باشد. اين خط سير بر محور اين نكات ترسيم شده است: تبيين تحويلي‌نگر به نظريه رقيب و فرو كاستن آن در برخي مباني و ابعاد، نقدهايي بر نظريه رقيب بر اساس تقرير ناقص و نامقبول از آن، نفي حيثيت ذات‌الاضافه از مفهوم علم، رد علم حضوري، و طرح نظريات نامرتبط به موضوع مقاله، و از همه شگفت‌آورتر انتساب نظر خود به روايات در حد برداشت مستقيم عنوان و محتوا از روايات و تخطيه نظر مقابل، و معنون نمودن نظر منتخب با عنوان اختراعي «علم بلامعلوم» بدون تبارشناسي پديدآورندگان آن. به رغم جهت‌گيري عنوان مقاله براي نشان دادن برتري نظر منتخب، ابطال نظر رقيب، در نفي ادعاي حيثيت ذات‌الاضافه از مفهوم علم و انتساب متهورانه نظر خويش به ساحت پاك اهل بيت مقصور مي‌گردد. بررسي ناقدانه اين مقاله و سنجه روش‌مند مدعيات آن با معيارهاي دقيق، مي‌تواند راهگشاي پاسداري از ميراث حكيمان متاله و احتراز از ظاهرگرايي در سامان الهيات باشد.

The article “Knowledge of God in things before they are created; the superiority of the view of knowing without known over the theory of collective knowledge while it is clear in detail” attempts to prove the supremacy of the notion of “knowing without known” in explaining the quality of knowledge before being created is faced with problem in different aspects. The path that the paper goes through is contrary to the claim of proof of excellence and the expression of benefits and invalidating of counterpart view and proving the chosen opinion. This line is based on these points: evolutionary explaining of the rival theory and reducing it in some foundations and dimensions, criticisms of rival theory based on an incomplete and unverifiable version of it, negating the characteristic of being dependent from the concept of knowledge, denial the intuitive knowledge, and discussing the ideas that are not related to the subject matter of the article, and the most surprising is the assignment of his opinion to narratives to the extent of direct understanding of the title and content from the narrations and the rejection of the opposite opinion, and choosing the selected opinion as the inventive title of the “knowing without known” without the genealogy of its creators. Despite trying to show the superiority of the selected opinion in the title of the article, refutation of the denial of the claim of characteristic of dependency from the concept of knowledge and courageous attachment of his opinion will be limited to the infallible Ahl al-Bayt (AS). Critical review of this article and systematic measure of its claims with precise criteria can be a way to protect the legacy of metaphysicians and avoid externalism in theology. Keywords: Pre-creation knowledge, Collective knowledge while it is clear in detail, Knowing without known, Theology of separatists.