مهندسي مالي عقود در تامين مالي خرد اسلامي در ايران

تامين مالي خرد در طول دهه گذشته رشد فزاينده‌اي از حيث گستره مفهومي، اهداف، نهادها، شيوه‌ها و دامنه عرضه‌كنندگان و متقاضيان داشته است. اكنون برنامه‌هاي تامين مالي خرد به‌گونه‌اي طراحي مي‌شوند كه توان پاسخگويي به نيازهاي مختلف را داشته باشند. ضرورت پرداختن به انقلاب تامين مالي خرد و لزوم طراحي نظام تامين مالي خرد اسلامي در كشور حقيقتي انكارناپذير است. يكي از عناصر طراحي اين نظام، شيوه‌هاي تامين مالي خرد اسلامي است. مقاله پيش رو در صدد است با استفاده از روش تحليلي ـ توصيفي و تحليل آماري و با توجه به تجارب بانكداري اسلامي و نيز عقود اسلامي اقدام به مهندسي مالي شيوه‌هاي تامين مالي خرد اسلامي در كشور بنمايد. منظور از مهندسي مالي شيوه‌هاي تامين مالي خرد اسلامي، بررسي عقود ويژه تامين مالي خرد و «اِس.اِم.اي»ها، رتبه‌بندي آنها و تبيين كاربردهاي اين عقود در تامين مالي خرد مي‌باشد. بر پايه دستاوردهاي تحقيق، قرض‌الحسنه، عقود مبادله‌اي (مرابحه، اجاره و استصناع) و مشاركت اولويت‌هاي تامين مالي خرد براي خانوارها و مشاركت، مرابحه و اجاره اولويت‌هاي نخست براي تامين مالي خرد «اِس.اِم.اي»ها محسوب مي‌شوند

During the past decade, microfinance has grown steadily in terms of conceptual scope, goals, institutions, practices and range of suppliers and applicants. Microfinance programs are now designed to response the different needs. The need to address the microfinance revolution and the need to design a system for financing Islamic micro finance in the country is undeniable. One of the elements of this system designing is Islamic financing methods. The present article by using analytical-descriptive methods, statistical analysis and according to the Islamic banking experiences as well as Islamic contracts, try to find and engineer Islamic micro finance methods in the country. The purpose of engineering Islamic micro finance methods is the study of microfinance contracts and SMEs, their ranking and the explanation of the uses of this contract for microfinance. According to the results of the research, Qard al-Hassaneh, transactional contracts (murabahah, Ijarah and Istisna) and the Musharakah are priorities for households and participation, murabahah and Ijara are the priorities for the microfinance of the SMEs.