تجزيه تركيب‌پذيري مقاومت به نماتد ريشه‌گرهي در توتون تيپ هواخشك

Combining ability analysis of root-knot nematode resistance in air-cured tobacco

نماتد مولد گره ريشه (Meloidogyne incognita) يكي از مهم‌ترين بيمارگرهاي توتون محسوب مي‌شود. تعيين رفتار ژنتيكي مقاومت مي‌تواند در اصلاح توتون مقاوم به نماتد بسيار موثر باشد. اين مطالعه جهت تعيين تركيب‌پذيري‌ و پارامترهاي ژنتيكي مقاومت به نماتد مولد گره ريشه در توتون با استفاده از تجزيه دي‌الل روش گريفينگ و با پنج ژنوتيپ والديني انجام شد. سه والد مقاوم (KY9 و K17, Urmia3) و دو والد حساس (Ergo و Burley TMV4) بر اساس روش دي‌الل يك‌طرفه با هم تلاقي داده شدند. پانزده ژنوتيپ (والدين و هيبريدها) بر اساس طرح كاملاً تصادفي با پنج تكرار در گلخانه كشت شده و پس از يك هفته با 2500 نماتد سن دوم مايه‌زني شدند. بررسي صفات شاخص گال، تعداد توده تخم و ميانگين تعداد تخم در هر توده تفاوت معني‌داري بين ژنوتيپ‌ها نشان داد. براي صفات شاخص گال و تعداد توده تخم در ژنوتيپ‌هاي مورد بررسي اهميت تركيب‌پذيري عمومي بيش‌تر از خصوصي بود. اثرات غالبيت در صفت ميانگين تعداد تخم در توده و اثرات افزايشي در صفات شاخص گال و تعداد توده تخم نقش بيشتري داشتند. وراثت‌پذيري خصوصي براي شاخص گال 0/73، براي تعداد توده تخم 0/54 و براي ميانگين تعداد تخم در توده 0/07 بود كه نشان داد شاخص گال و تعداد توده تخم صفات مناسبي براي بررسي مقاومت به نماتد هستند. رقم KY9 بالاترين تركيب‌پذيري عمومي را براي تمام صفات در جهت منفي (كاهش صفت) داشت لذا اين ژنوتيپ مي‌تواند به‌عنوان والد دهنده مقاومت استفاده شود.

Root-knot nematode (RKN) [Meloidogyne incognita] is one of the main pests of tobacco. Determination of genetic behavior for RKN resistance can be useful to improve the resistance of tobacco against RKN. This study was conducted to determine the combining abilities and genetic parameters of RKN resistance in tobacco using a five-parent diallel analysis by Griffing’s method. Three resistant parents (Urmia3, KY9, K17) and two susceptible parents (Ergo, Burley TMV4) were crossed based on half diallel. Fifteen genotypes (Parents and F1s) were planted in the greenhouse based on completely randomized design with five replications and inoculated with 2500 J2 M. incognita race 2 one week after transplanting. Investigation of Gall Index (GI), Number of Egg Masses (NEM) and Average of Eggs per Mass (AEM) showed significant differences among genotypes. The general combining ability was more important than the specific combining ability in GI and NEM. Non-additive effects in AEM and additive effects in GI and NEM had more important role. Narrow-sense heritability was 0.73, 0.54 and 0.07 for GI, NEM and AEM, respectively, which revealed that GI and NEM are suitable traits for RKN resistance identification. KY9 had the highest negative GSA in all traits. So this genotype is appropriate donor parent for RKN resistance.