كليدواژه :
همدان , ژئومورفولوژي كمي , فركتال , سازند زمين شناسي , تراكم زهكشي
چكيده فارسي :
سيستم شبكه هيدروگرافي تابعي از عوامل سنگ شناسي (سختي، نفوذپذيري، كيفيت و كميت درزه ها و شكاف ها) و عوامل ساختماني (وضعيت امتداد و شيب لايه ها، وجود يا عدم وجود گسل و ...) است. بنابراين مشخصات آبراهه هاي (جهت جريان، تراكم، نوع و شكل) تابعي از وضعيت سنگ و ناهمواريهاي هر منطقه مي باشد. در اين بررسي ابتدا 4 سازند زمين شناسي شامل، گرانيت الوند، هورنفلس كلريت دار، سنگ آهك مارني و شيست استروليت دار انتخاب شد و در هر سازند يك پلات 2 در2 كيلومتري به صورت تصادفي - سيستماتيك در هر سازند نصب و جهت بررسي شبكه زهكشي از روش استرالر و مقايسه بهتر از بعد فركتال نيز استفاده شده است. همچنين به منظور بررسي فرسايش پذيري سنگ ها و نقش آنها در تخريب سازند هاي دامنه شمالي توده كوهستاني الوند، مقاطع ميكروسكپي با نمونه گيري از سنگ هاي گرانيت، شيست و هورنفلس انجام شد. نقشه فرسايش پذيري تهيه و با نتايج حاصل از بعد فركتال و شبكه زهكشي مقايسه گرديد. بررسي مقايسه ارقام فركتال به دست آمده از پلات هاي 4 سازند نشان داد كه بيشترين مقدار عدد بعد فركتال معادل 1/33 و 1/31 به ترتيب مربوط به سازندهاي هورنفلس كلريت دار و سنگ آهك مارني مي باشد كه از تراكم زهكشي و همچنين توان فرسايشي بالاتري در منطقه برخوردار است. همچنين سازندهاي شيست استروليت دار با عدد فركتال 1/27 در رتبه بعدي از نظر مقاومت به فرسايش قرار داشته و نهايتا سازندهاي گرانيت الوند با كمترين مقدار عددي بعد فركتال كه معادل 1/22 و كمترين تراكم آبراهه به عنوان مقاومترين واحد سنگي يا سازند در منطقه همدان شناخته شده اند. به طور كلي نتايج نشان داد كه با افزايش بعد فركتال، همراه با پارامتر شبكه زهكشي، فرسايش پذيري سازند هاي زمين شناسي نيز افزايش مي يابد. به علاوه نتايج حاصله از بررسي كاني شناسي مقاطع ميكروسكپي نشان مي دهد كه سنگ هاي گرانيتي فرسايش پذيري كمتري نسبت به شيست، هورنفلس و آهك و مارن در مقابل فرسايش دارد.
چكيده لاتين :
The Hydrographic network system is a function of lithological factors (hardness, permeability, quality and quantity of joints and gaps), and structural agents (the status of stretching and slope of the layers, the presence or absence of faults, etc.). Therefore, the characteristics of the waterways (flow, density, type and shape) are a function of the status of the rock and the roughness of each region. In this study, four geological formations including alvand granite, chlorite hornfels, marl limestone and screw styrite were selected. In each formation, a 2 km 2-kilometer plot was installed randomly-systematically in each formation, and to investigate the drainage network of The Australian method and a better comparison of the fractal dimension are also used. Also, in order to study the erosion of rocks and their role in damaging the northwestern formations of Alvand Mountain, microscopic sections were performed with sampling of granite, schist and hornfels rocks. The erodibility map was prepared and compared with the results of fractal dimension and drainage network. In this study, in first 4 geology formation that including Alvan granite, Cordierite hornfels, marly limestone and Staurolite schist was selected and then each zone of geology formation, set a plot with the size of 2*2 km as randomly and extract drainage network of each formation and then the fractal dimension of them were be calculated. Comparison of fractal dimension showed that maximum and minimum of fractal dimension related to Cordierite hornfels and Alvan granite with 1.33 and 1.22, respectively. On the other hand, the result showed that graphical and mathematical fractal dimension in 4 geology formation, have correlation coefficient upper 99 percent. The results showed that with increasing fractal dimension, with the parameter drainage, erosion of geological formations increases. The results from the mineralogical study of microscopic sections show that granite rocks are less erodible than schist, hornfels and lime and marn against erosion.
