ارزيابي و سنجش آسيب‌پذيري بافت فرسوده شهري كلانشهر شيراز در برابر زلزله با بهره گيري از فرآيند تحليل سلسله مراتبي (AHP)

Assessing the vulnerability of urban distressed areas of the metropolis Shiraz against earthquakes using Analytical Hierarchy Process AHP

آسيب پذيري شهرها از مخاطرات محيطي در كشورهاي داراي محيط طبيعي، پرمخاطره، به چالشي مهم در برابر علوم شهرشناسي، مديريت، علوم مهندسي و برنامه ريزي شهري تبديل شده است. پژوهش‌ها و نوشتارهاي مربوط، حاكي از آن است كه به رغم مطالعات و تحقيقاتي كه طي حدود هفت دهه گذشته در مورد بافت‌هاي تاريخي و فرسوده شهري انجام شده‌اند، آسيب پذيري بافت‌هاي مذكور در برابر زلزله از دهه 90 ميلادي مورد توجه قرار گرفته و در ايران نيز از اواسط دهه 70 به اين موضوع اهميت داده شده است. نقش و جايگاه شهر شيراز در جنوب ايران، اهميت مطالعه آسيب پذيري اين شهر را نشان مي‌دهد. براساس مطالعات مربوط به بازنگري طرح تفصيلي مناطق شيراز منطقه دو 50 درصد محلات بافت فرسوده را در خود جاي داده است. بنابراين آسيب پذيري سه محله از ميان محلات اين منطقه در برابر زلزله مورد مطالعه قرار گرفت. براي اين منظور نه متغير در حوزه جمعيت، كاربري و ويژگي‌هاي فيزيكي كالبدي منطقه مذكور انتخاب و بررسي و تحليل شده است. در اين بررسي، آسيب پذيري هر يك از متغيرها و چگونگي پراكنش آن‌ها در سطح بلوك‌هاي منطقه در تابع مورد نظر محاسبه شده و وضعيت آسيب پذيري محدوده مورد بررسي، نتايج اين بررسي نشان از آن داشت كه حدود 28 درصد محله قاآني، حدود 81 درصد قطعات محله كوشك عباسعلي و حدود 80 درصد محله دباغي داراي آسيب­پذيري زياد و خيلي زياد هستند و متغير فاصله كاربري‌ها از فضاهاي باز، دسترسي به محدوده آسيب پذير، سال احداث بنا و نوع مصالح ساختمان‌ها، بيش‌ترين تأثير را در آسيب پذيري اين محلات از زلزله دارند.

Introduction: The vulnerability of cities in countries with the natural environment of the environmental hazards, risks, to challenge the Shhrshnasy sciences, management, engineering and urban planning has become. The goal of the study, methods and tools for research: related documents and research suggests that despite the studies and researches, during which about seven decades in the case of historical and urban fabric worn out, the vulnerability of the tissue in front of the 90 s earthquake and Iran in the mid - 70 the importance given to this issue. the role and status in the southern Iranian city of Shiraz, the importance of the study shows thevulnerability of the city. According to studies related to review a detailed plan Shiraz areas two 50percent of the region in the old quarters. So the vulnerability of the three quarters of the earthquake in the region. No alternative for this purpose in the population, use, and physical characteristics of the region and anatomical analysis. In this study, the vulnerability of each of the variables and how the radiation level of the regionalbloc in the function calculated and the situation in the vulnerability of the range, according to the weight of the general - level variables in urban areas and blocks in the region, analysed. The findings: The results of this study showed that about 28% ghani district, about 81 percent of the palace Abasali Belvedere neighborhood. and about 80 percent of the tanning has so much of the damage - and are high and the variable distance applications of open spaces, access to the most vulnerable range, years of construction and building materials, the greatest effect in the vulnerability of the district of the earthquake.