تحليل شاخص‌هاي ذهني كيفيت محيط در بافت‌هاي فرسوده شهري (مطالعه موردي: محله آبكوه مشهد)

(Sabjective Indexes Assessment of Environmental Quality In Deteriorated Textures (Case Study: Abkouh Neighborhood, Mashhad

مبحث كيفيت در محيط­­ هاي سكونتي خاص هم­چون بافت­ هاي فرسوده شهري به ­واسطه برخورداري اين سكونت­گاه ­ها از ويژگي­ هايي هم­چون سطح بالاي تراكم جمعيتي و ساختماني و تمركز در محيطي بعضاً فاقد ارتباطي ارگانيك با ساختار شهر، داراي حساسيت و پيچيدگي مضاعفي نسبت به ساير بافت­ هاي شهري است. بدين منظور، با هدف شناخت و بررسي شاخص ­هاي كيفيت محيط شهري و سنجش وضعيت فعلي آن در بافتي فرسوده و مسئله ­دار، شناسائي مؤلفه ­هاي تأثيرگذار بر ميزان ادراك ساكنان از كيفيت محل سكونتشان و هم­چنين تأثير متغيرهاي اجتماعي و اقتصادي ساكنان هم­چون سن، نوع مالكيت، سطح تحصيلات، بعد خانوار، مدت زمان سكونت در محله بر نحوه ادراك فردي از اين مؤلفه­ ها و در نهايت ارائه راهكارهاي مناسب جهت ارتقاء كيفيت محيط زندگي، محله آبكوه واقع در شهر مشهد كه داراي بافتي با هسته روستايي، ارگانيك و بسيار متراكم مي ­باشد، به­ عنوان محدوده مطالعاتي انتخاب گرديد. يافته ­هاي پژوهش حاكي از رضايت مندي پايين ساكنان از كيفيت محيط در محدوده مورد مطالعه و تأثيرات ناشي از ويژگي ­هاي فردي در ادراك رضايت مندي و يا نارضايتي آنان مي­باشد. ويژگي­ هاي فردي نقش مؤثري در نحوه نگرش و ادراك ساكنان به مقوله كيفيت محيط، را دارند و متغيرهاي سن، مدت زمان سكونت در محله و سطح تحصيلات، بيشترين ارتباط را با ادراك افراد از كيفيت محيط محله خود دارا مي­باشند. به­ طوري كه با بالا رفتن سطح تحصيلات، ميزان رضايت مندي از كيفيت محيط پايين مي­آيد. هم­چنين با افزايش سن و مدت زمان سكونت در محله، رضايت مندي نيز افزايش پيدا مي ­كند.

The concepts of quality of life and the quality of the environment is the action against the single dimension economic development at national level and physical development of urban scale. It merely is an effort to achieve quality standards in the urban board. Meanwhile the issue of quality in special residential areas such as deteriorated textures, due to the their large population and building density and their lack of organic relation with urban structure, has more importance and complicacy in comparison with other residential areas. Accordingly, trying to understand the concept of the quality of environment, indicators and affecting criteria on the amount of quality of these textures are identified. Indicators used in this research by looking at the subjective quality of the urban environment are the product of individual perception and satisfaction of citizens from their environment life. The study area is located in Abkouh in the Mashhad Metropolis region 1 Having the fact, this research is practical and its methodology is based on descriptive and analytical research method. For the measurement of the amount of environmental quality indicators of satisfaction, T test, to determine the significant relationship between individual variables and environmental quality indicators-Chi-square test and to determine the intensity and direction of the correlation between them Kendall Tau and Kramer test were used in the SPSS software. The results of research show that the rate of satisfaction of environmental quality indicators in the study area is on the lower level. It also was clear that the satisfaction of quality of environment has been taken the greatest impact of three variables including٫ education level and duration of residence in Abkouh.