تحليل اكولوژيك عوامل كليدي برنامه‌ريزي فضاي سبز كلانشهر تبريز با استفاده از روش تحليل ساختاري و پويش محيطي

Ecological Analysis of Key Factors Influencing in Tabriz Green Space Planning Using Environmental Scanning and Structural Analysis

توسعه و گسترش فضاي سبز با توجه به گسترش روزافزون جمعيت و ساخت و سازهاي شهري و نياز ضروري انسان‌ها به فضاهاي سبز براي ايجاد تعادل اجتماعي، جسماني و روحي، حفظ تعادل اكولوژيك شهرها امري مهم و حياتي به شمار ميآيد. اين مقاله بر آنست تا با ديدي سيستماتيك و ساختاري تمامي عوامل دخيل در توسعه فضاهاي سبز شهري را مورد تحليل و بررسي قرار دهد و با استفاده از روابط ايجاد شده بين اين عوامل، عوامل كليدي و مهم­ترين عوامل را جهت توسعه بهينه فضاهاي سبز شهري استخراج نمايد. اين تحقيق با روش توصيفي- تحليلي و با هدف كاربردي، با به ­كارگيري ديدگاه آينده ­پژوهي، سعي در ارائه راهكارهايي جهت توسعه ساختاري و اكولوژيكي فضاي سبز شهر تبريز شده است. لذا جهت نائل شدن به اين امر، ابتدا با استفاده از روش پويش محيطي و تحليل عوامل مستخرج در نرم­افزار MICMAC، ارتباط عوامل دخيل در توسعه فضاهاي سبز شهر تبريز را مورد تحليل قرار داده و نهايتاً عوامل كليدي مشخص مي­ شوند. عواملي كليدي مؤثر بر برنامه ­ريزي فضاهاي سبز شهري عواملي از قبيل: مكان يابي مناسب جهت توسعه اكولوژيك فضاهاي سبز، دسترسي مناسب تمام شهروندان، پيوستگي لكه ­هاي سبز، تأمين منابع آبي پايدار، نگهداري و حفاظت از فضاهاي سبز، كاشت متراكم پوشش گياهاي، احياء زمين ­هاي رها شده، تنوع بخشي بـه عملكردهاي فضاهاي سبز، تنوع زيستي، زيباسازي و طراحي فضاهاي سبز مي­ باشند. به­ كارگيري سيستماتيك اين عوامل در برنامه­ ريزي توسعه فضاهاي سبز شهري از جمله راهكاري جهت بهبود وضعيت فعلي و آينده اين فضاهاي مهم شهري خواهد شد.

The development of green space due to increasing population and urban constructions and human necessary need to green spaces is vital for balance in social, physical, spiritual and also cities ecology. This article with structural view intends to analyze all of factors that contribute in the development of urban green spaces. Andby using the relationships between these factors, extract the key factors that are the most important factors for the optimal development of urban green spaces.This study with descriptive - analytical method and with applied purpose, and using futures studies view, try to provide strategies for structural and ecological development of green spaces in the city of Tabriz. In order to achieve this goal, by using environmental scanning and analysis of extracted factors in MICMAC software, the relationship between contributed factors in the development of green spaces in the city of Tabriz analyzed and eventually the key factors identified. Therefore ten following factors have been determined as key factors for the development of Tabriz green spaces; "Locating for development of ecological green spaces, optimal access for all citizens, green spots physical connections, sustainable water resources, maintenance and protection of green spaces, dense vegetation planting, restoration of abandoned land, green spaces diversity functions, biodiversity and green spaces Beautify designing ". The systematic application of these factors in the planning of urban green spaces, can be strategies for improve the current and future situation of these important urban spaces.