بررسي اكولوژي فردي گونه ي گياهي Salsola richteri (Moq.) Karel ex Litw در استان خراسان جنوبي

An Autecological Study of "Salsola richteri (Moq.) Karel ex Litw. in South Khorasan

انتخاب گونه هاي گياهي سازگار با شرايط بياباني در راستاي اهداف احياي پوشش گياهي، امري ضروري است و موفقيت در احياي گونه هاي گياهي، وابسته به شناخت بوم شناسي فردي گياهان مي باشد. Salsola richteri از تيره ي Amaranthaceae با نام فارسي شور درخت تركمني است. مقاومت بسيار زياد به خشكي، كنترل فرسايش بادي و تثبيت تپه هاي شني از خصوصيات ارزشمند اين گونه است. در اين تحقيق، اكولوژي فردي S. richteri در خراسان جنوبي مورد بررسي قرار گرفت. به اين منظور دو ايستگاه مطالعاتي در منطقه ي شاهرخت و بشرويه در سال 1390 و 1391 در نظر گرفته شد. خصوصيات رويشگاهي گياه، ويژگي هاي خاك، فنولوژي، شكل زيستي، نحوه ي تكثير، وضعيت حفاظتي، گونه هاي همراه و مطالعات گرده شناسي و تشريحي برگ گونه، بررسي و گزارش شد. نتايج نشان داد كه اين گونه در دامنه ي ارتفاعي 830 تا 1050 متر از سطح دريا با متوسط بارندگي110 تا 180 ميلي متر و متوسط دماي سالانه ي 16 تا 20 درجه ي سانتي گراد رويش دارد. بافت خاك رويشگاه گياه شني، با pH 8/49 و هدايت الكتريكيds/m 0/54 تا 2/02 مي باشد. شروع رشد رويشي از اواخر اسفند، گلدهي در تير ، توليد ميوه در مرداد، شروع بذردهي شهريو ر، رسيدگي بذرها در اواخر مهر و دوره ي ركود رشد از آبان تا اسفند مي باشد. تكثير گياه در طبيعت، توسط بذر است. از نظر شكل زيستي ران كاير، جزء گروه فانروفايت ها و از نظر وضعيت حفاظتي بر مبناي گروه بندي IUCN، در گروه گونه هاي Least Concern قرار مي گيرد. دانه ي گرده ي اين گونه، كروي و Pantopolyporate و از نظر تشريحي، تيپ آناتومي كرانز برگ اين گونه در گروه سالسولوئيد جاي مي گيرد.

Identification of plant species adapted to the desert conditions is valuable for introducing to the area and restoration of vegetation. This can be done by autecological studies of plant species. Salsola richteri (Amaranthaceae) is a drought resistant species that prefers sandy areas subjected to wind erosion. Therefore, it is important in controlling wind erosion of sandy hills. This research was conducted to examine the autecology of salsola richteri in South Khorasan province. Two research sites viz. Shahrakht and Boshrooyeh were selected in 2011 and characteristics of the sites along with soil properties, phonological stages, regeneration, life form and conservation status were examined. The results show that this species is distributed in the altitudes ranging from 830 to 1050 m.a.s.l., with the mean annual precipitation of 110 to 180 millimeters and mean annual temperature of 16 to 20 ºC. The Soil texture of the area is sandy with the Electrical Conductivity of 0.54- 2.02 ds/m and soil pH of 8.49. The vegetative growth of the species starts in last March, flowering in July, fruiting in August, early seeding in September, seed maturity in last October and inactivity period is from Novembre to March. Natural Regeneration is done with the seeds. It is a Phanerophyte based on the life form classification of Raunkiaer. The conservation status of the species shows that it may be considered as Least Concern based on the IUCN classification. Pollen is Spheroidal and Pantopolyporate and Leaves anatomy shows Salsoloid type based on the Kranz anatomy type.