مطالعه مدل هاي برنامه ريزي استراتژيك دانشگاه ها(مطالعه موردي: آموزش عالي ايران)

The Investigation of Strategic Planning Models of Universities A Case study: Iran’s Higher Education

زمينه و اهداف: هدف از نگارش اين مقاله، ارزيابي و تحليل مطالعات پيشين است كه پيرامون برنامه‌ريزي استراتژيك در آموزش عالي ايران انجام‌شده است. روش بررسي: ازآن‌جايي‌كه ايم مقاله‌اي مروري ـ تحليلي است. جمع‌آوري اطلاعات به‌صورت اسنادي بوده و بر اساس بررسي مطالعات قبلي انجام‌گرفته است. در اين بررسي علاوه بر اين‌كه خلاصه‌اي از مقالات پيشين طرح شده، به تحليل اجمالي آن‌ها نيز توجه شده است. يافته‌ها: در اين مقالات اغلب از مدل خاصي براي برنامه‌ريزي استراتژيك در حوزۀ مطالعاتي استفاده شده، كه برخي نكته هاي آن از چند نظر مهم بوده و نگارنده به آن پرداخته است: بي‌توجهي به چگونگي عملياتي كردن استراتژي‌ها(خرد، ميانه و كلان) در سطح محيط در دستِ بررسي، تعيين نكردن منابع مالي در فرايند اجراي تغيير استراتژي‌ها و كالا فرض كردن دانشگاه در فرايند بررسي استراتژي‌ها. نتيجه‌گيري: آن‌چه نهايتاً در اين مقاله به آن توجه شده، بيان اين مطلب است كه چون طبيعت دانشگاه و آموزش عالي با طبيعت سازمان‌ها و بنگاه‌هاي كسب‌وكار محور(به لحاظ زمينه، بازه زماني، اجماع، سيستم ارزشي، مشتريان و ...) متفاوت است، بايد در مدل‌هاي ارائه‌ شده تغييراتي داد. با شناخت اين تفاوت‌ها، دانشگاه‌ها مي‌توانند مدل سنتي را به‌گونه‌اي تغيير دهند كه شناخت و مشاركت آن‌ها در اين فرايند بهبود يابد و همواره برنامه‌ريزي استراتژيك با نتايج بهتري حاصل شود.

Background and Aims: The aim of this paper is evaluating and analyzing the previous studies of Iran’s higher education strategic planning. Methods: Since this is a review-analytical study, the data collecting was done in the form of documentation and review of previous studies. In addition to presenting a summary of the previous articles, this article has analyzed them in brief. Results: This studies contain some notable points that can be deal with several levels as follows: lack of attention to how to operationalize strategies (at micro, middle and macro levels) in the studied area, lack of determining financial resources in the process of implementing changes in strategies, assuming the university as a commodity in the process of reviewing strategies. Conclusions: Finally what has been considered in this article is that since universities and higher education differ in nature from organizations and enterprises (in terms of area, period, consensus, value systems, clients, etc.), so some changes need to be applied in provided models. Having identified these differences, universities can change the traditional model to improve their knowledge and participation in this process, and strategic planning will always provide them with better results.