بررسي توسل و طلب شفاعت و ياري از امامان شيعه: در رباعي هاي عارفانه منسوب به ابوسعيد ابوالخير و سير انتساب آنها

ابوسعيد ابوالخير (357-440ق)، از عارفان شاخص دوران ساماني و غزنوي است كه سهمي ويژه در رواج مفاهيم عرفاني در شعر فارسي داشته است. اشعار عرفاني منسوب به او، اغلب در نسخ متأخر جمعآوري شده؛ با اين حال با تحليل آن‌ها، مي‌توان سيري از چگونگي و محدوده زماني ورود مفاهيم شيعي به رباعيات عرفاني، ارائه كرد. در اين مقاله به روش تحليلي،‌ مفاهيمي چون: توسل و شفاعت در انديشه و اشعار مناجاتي و منقبتي ابوسعيد بررسي شده و ضمن مقايسه‌ ساختار و مفهوم اين اشعار با ديگر نمونههاي مشابه ادب فارسي، درستي انتساب اشعار و سير ورود مفاهيم شيعي به رباعي عرفاني تحليل گرديده است. نتايج نشان ميدهد، هرچند ريشه هايي مشترك بين عرفان ابوسعيد و انديشه هاي شيعي وجود دارد، در مقايسه با مجالس بازمانده از شيخ و نوع اشعار و محتواي آنها، مفاهيم شيعي پس از سده هفتم، به رباعي هاي منسوب راه يافته و در زماني متأخر به ابوسعيد نسبت داده شده است.