كليدواژه :
نفوذ اقتصادي , قراردادهاي نفتي , قرارداد نفت ايران (IPC) , قانون اساسي , قاعده نفي سبيل
چكيده فارسي :
فوذ اقتصادي يكي از تهديدهاي رايج امنيت ملي در همه كشورهاست. كشورهاي قدرتمند همواره سعي مي كنند با ورود اقتصادي به بخش هاي راهبردي و پرمنفعت كشور هدف، ضمن تاراج منابع و تخريب توان مقاومتي ميزبان، مسيري براي حمايت از عناصر وابسته در فضاي سياسي كشور هدف ايجاد كنند. در ايران با توجه به جايگاه برجسته صنعت نفت و گاز، نفوذ اقتصادي از مسير قراردادهاي نفت و گاز پيگيري شده كه قرارداد دارسي نمونه بارز آن است. در اين مقاله تلاش شده است ضمن واكاوي مفهوم و ابعاد نفوذ اقتصادي، قراردادهاي دارسي، رويتر، گس-گلشاييان، اميني-پيچ و قرارداد 1352 سن موريتس به عنوان نمونه هايي از نفوذ در قراردادهاي سرمايه‌گذاري خارجي قبل از انقلاب بررسي و مدلي از مؤلفه هاي نفوذ استخراج شود. بر اين اساس مشخص شد استقرار بلند مدت طرف خارجي، سهم استعماري و ناعادلانه در منافع، واگداري حق بهره برداري از ميدان، واگذاري حق مديريت و تصميم گيري در مورد ميدان، وجود عناصر نفوذي در داخل به نفع طرف دوم قرارداد و سرانجام عدم انتقال فناوري به داخل از مؤلفه هاي نفوذ اقتصادي است كه در قرارداد رويتر و پنج قرارداد سرمايه‌گذاري خارجي نفتي قبل انقلاب وجود داشته است. در ادامه ويژگي هاي الگوي «قرارداد نفت ايران» (IPC) بررسي و با توجه به مؤلفه هاي نفوذ، مشخص شد برخلاف قراردادهاي بيع متقابل، دست كم چهار مؤلفه كليدي نفوذ شامل استقرار بلند مدت خارجي، انتقال شئون مالكيتي، انتقال حق بهره برداري و تغيير سهم عايدي به نفع طرف خارجي در اين قرارداد وجود دارد و الزامات قانوني در اين رابطه ناديده گرفته شده است. طبق اين الگو، قرارداد نفت ايران با مختصات فعلي بسترساز نفوذ اقتصادي در بخش نفت و گاز كشور است.
چكيده لاتين :
This paper attempts to analyze the concept and dimensions of economic influence, Darcy contracts, Reuters, Goss-Golshayian, Amini-Pich and San Maurice contract 1352 as examples of influence on pre-revolutionary foreign investment contracts and a model of component Extraction of intrusions. Accordingly, it was found that the long-term deployment of the foreign party, the colonial and unfair share of the interests, the vesting of the right to exploit the field, the assignment of the right to manage and decide on the field, the existence of intrusive elements in favor of the other party to the contract, and ultimately the non-transfer of technology. Inside is one of the components of economic influence that existed in the Reuter Agreement and the five pre-revolution oil contracts. To this end, a certain limit was put in place to prevent economic influence in the constitution and upstream laws after the revolution. Following on, the characteristics of the Iran Oil Contract (IPC) model are examined, and according to the components of influence, it was found that unlike post-revolutionary contracts, at least four key components of influence include long-term foreign settlement, transfer of ownership, transfer of rights. The operation and modification of the share of the proceeds to the benefit of the outside party are contained in the contract and the legal requirements in this regard have been ignored. According to this model, Iran's oil contract with its current coordinates is subject to economic influence in the country's oil and gas sector.
