سينتيك معدني شدن نيتروژن در يك خاك تيمار شده با كمپوست، ورمي‌كمپوست و كود دامي

Kinetics of Nitrogen Mineralization in Soils Amended with Compost, Vermicompost and Cattle Manure

آگاهي بر سرعت معدني شدن نيتروژن از منابع مختلف آلي يك عامل كليدي براي تعيين نياز كودي نيتروژن گياه با حداقل آثار منفي زيست محيطي است. به منظور بررسي سرعت معدني شدن نيتروژن كمپوست، ورمي‌كمپوست و كود دامي يك آزمايش انكوباسيون گلخانه‌اي به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك كامل تصادفي در سه تكرار، چهار تيمار (كمپوست، ورمي‌كمپوست، كود دامي و شاهد) در دو سطح دمايي (8 و 25 درجه سانتي‌گراد) و دو سطح رطوبتي (50 و 85 درصد ظرفيت مزرعه‌اي) به مدت 90 روز انجام گرديد. آمونيم و نيترات حاصل از فرايند معدني شدن به روش اسپكتروفتومتري اندازه‌گيري شدند. مدل‌هاي مختلف سينتيكي با داده‌هاي معدني شدن نيتروژن برازش داده شد. نتايج نشان داد كه مدل سينتيكي تركيب مرتبه صفر- مرتبه اول بهترين مدل سينتيكي برازش يافته با داده‌هاست. بيشترين مقدار نيتروژن معدني شده ( Nmin ) از كود دامي ( 87/78 mgN/kg معادل 14/54 درصد نيتروژن كل) در دماي 25 درجه سانتي‌گراد و كمترين مقدار ( 22/62 mgN/kg معادل 4/62 درصد نيتروژن كل) از تيمار كمپوست در دماي 8 درجه سانتي‌گراد حاصل شد كه اين محاسبه، فرضيه كمتر بودن تجزيه‌پذيري كود كمپوست را تقويت مي‌كند. شاخص قابليت دسترسي نيتروژن ( N0k ) براي تيمارهاي كودي به ترتيب كود دامي> ورمي‌كمپوست> كمپوست بود. با افزايش دما و افزايش رطوبت خاك، معدني شدن نيتروژن افزايش يافت و تأثير دما بيشتر از تأثير رطوبت خاك بود. مقدار نيتروژن معدني شده ( Nmin ) با نيتروژن قابل معدني شدن بالقوه (N0) (r=0/583) و شاخص قابليت دسترسي نيتروژن (* N0k ) (r=0/834 ) هم‌بستگي نشان داد.

Understanding nitrogen mineralization from different organic sources should be a key factor in developing efficient prediction of the need for nitrogen fertilization with minimal negative environmental impact. In order to investigate nitrogen mineralization rate in soils amended with compost, vermicompost and cattle manure, an experiment was done as factorial in a randomized complete block design in three replications. Four treatments (compost, vermicompost, cattle manure and soil alone), two temperature levels (8 and 25 0C) and two moisture levels (50% and 85% FC) were used for the 90 - day incubation study. Ammonium and nitrate were measured by spectrophotometer method. Results indicated that the mixed first-and zero-order kinetics model is the best model for our data. Cattle manure treatment had the highest Nmin at 25 0C (87.78 mgN/kg equal to 14.54% Ntotal) and the least value (23.62 mgN/kg equal to 4.62% Ntotal) was obtained for the compost treatment at 8 0C. N0k (nitrogen availability index) for treatments was in the following order: Cattle manure>Vermicompost >Compost. With increasing the temperature and moisture, N mineralization increased. Also Nmin positively correlated with N0 (r =0.583*), and N0k (r =0.834**).