تأثير مديريت آبياري بر سرعت، طول دوره پر شدن دانه و محتواي نسبي آب برگ سه رقم برنج

Effect of Irrigation Management on Grain Filling Rate, Grain Filling Duration and Leaf Relative Water Content on Three Rice (Oryza sativa L.) Cultivars

به‌منظور بررسي ارتباط بين سرعت، دوره پرشدن دانه و محتواي نسبي آب برگ با عملكرد برنج آزمايشي به‌صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در 3 تكرار در بهار سال 1385 در مؤسسه تحقيقات برنج كشور در رشت اجرا گرديد. پنج سطح آبياري به‌عنوان عامل‌هاي اصلي شامل: غرقاب دائم، آبياري در روز پس از ناپديد شدن آب، دورهاي تناوبي 5، 8 و11 روزه و عامل‌هاي فرعي شامل ارقام برنج بهار(هيبريد)، درفك (اصلاح شده) و علي كاظمي (بومي) بودند. بالاترين عملكرد مربوط به رقم بهار (6710 كيلوگرم در هكتار) در تيمار غرقاب دائم بود كه البته تفاوت معني‌داري با دور آبياري 5 روزه نداشت. رقم درفك درتيمار غرقاب دائم به‌جز يك روز پس از خوشه‌دهي، در طول مدت پرشدن دانه‌ها، داراي بالاترين وزن دانه بود، اما در تيمار آبياري در روز پس از ناپديد شدن آب، رقم بهار (2/41) بالاترين وزن دانه را دارا بود. به‌طور كلي سرعت پرشدن دانه در رقم علي كاظمي در كليه تيمارهاي اعمال شده بيشتر از 2 رقم قبلي بود. در تمامي تاريخ‌هاي نمونه‌برداري(8، 11، 14، 17، 20، 23، 26، 29 و32 روز پس از خوشه‌دهي) محتواي نسبي آب برگ رقم بومي علي كاظمي نسبت به ارقام بهار و درفك به‌طور معني‌داري كمتر بود.آهنگ كاهش محتواي نسبي آب برگ در رقم درفك از همه بيشتر بود و رقم علي كاظمي در بين اين دو رقم قرار داشت. نتايج به‌دست آمده از مطالعه پرشدن دانه نشان داد كه رقم بهار با دارا بودن بيشترين طول دوره مؤثر پرشدن دانه و بالاترين عملكرد (6710 كيلوگرم در هكتار) نسبت به ارقام درفك و علي كاظمي رقم مناسب‌تري در مديريت‌هاي مختلف آبياري است.

In order to study the relationship between grain filling rate, duration and leaf relative water content (RWC) and yield, an experiment was conducted at Rice Research Institute of Iran, as a randomized block design in Split Plot with 3 replications, in 2006. 5 irrigation levels as main factor (Continuously flooded, days after water banishment, 5, 8 and 11 day intervals immediately after 10 days of transplanting) and sub main factor were used with 3 rice cultivars, Bahar (hybrid), Dorfak (improved) and Ali kazemi (traditional).Bahar cultivar showed the highest (6710 km/h) yield in continuous conditions. an‎d no significant difference was observed between continuous irrigation conditions and 5 day interval irrigation. In continuous irrigation condition (except 1 day after flowering), Dorfak cultivar in all sampling had the highest grain weight in grain filling duration, but in days after water banishment Bahar had the highest grain weight(2/41). Grain filling rate in Dorfak in all treatments was higher than Bahar, and in Ali kazemi in all treatment s it was higher than the other cultivars. In all sampling dates (8, 11, 14, 17, 20, 23, 26, 29 and 30day after heading), leaf relative water content of Ali kazemi was significantly less than Bahar and Dorfak. Dorfak produced the highest leaf relative water content. Results of the grain filling rate showed that Bahar with the longest grain filling duration and highest yield (6710 km/h) is more adaptable than Dorfak and Ali kazemi for different irrigation management conditions.