مقايسه تطبيقي روش‌هاي تصميم‌گيري چند معياره در مكان‌يابي بهينه ساختمان‌هاي بلندمرتبه (مطالعه موردي: منطقه 9 شهرداري مشهد)

Adaptive Comparison of Multi-Criteria Decision-Making Methods in Optimal Locating of Tall Buildings Case Study: Region 9 Mashhad Municipality

پديده بلند مرتبه‌سازي در شهرهاي بزرگ جهان درنتيجه رواج انديشه مدرنيسم در معماري و شهرسازي گسترش يافت و در همراهي با رشد جمعيت، كميابي زمين و مشكلات توسعه افقي در شهرها رواج پيدا نمود؛ بنابراين، مكان‌يابي اين ساختمان‌ها در فضاهاي شهري از اهميت زيادي برخوردار است. پژوهش حاضر تلاش مي‌نمايد تا عوامل مؤثر بر مكان‌يابي ساختمان‌هاي بلندمرتبه را در محيط‌هاي شهري با كمك روش‌هاي تصميم‌گيري چندمعياره معرفي و نسبت به شناسايي پهنه‌هاي مناسب براي استقرار اين ساختمان‌ها در منطقه 9 شهرداري مشهد اقدام نمايد. اين پژوهش بر تحليل نتايج مدل پركاربرد تحليل شبكه‌اي (ANP) و مدل تحليل سلسله مراتبي (AHP) استوارشده است، به‌طوري‌كه داده­ها و اطلاعات پژوهش از طريق 25 نفر از كارشناسان خبره به‌صورت پرسشنامه­ اي گردآوري شد. نتايج پژوهش نشان داد كه درروش ANP، معيارهاي سازگاري و قيمت زمين با ضريب 0/143 در رتبه اول و سرانه خدمات و تراكم جمعيت در رتبه دوم قرار دارند. درحالي‌كه درروش AHP، فاصله از گسل با ضريب 0/255 در رتبه اول و شيب اراضي با ضريب 0/234 در رتبه دوم قرارگرفته است. پس از تهيه نقشه پهنه‌بندي عرصه‌هاي مناسب براي احداث ساختمان‌هاي بلندمرتبه، فضايي بين 439 تا 449 هكتار به ترتيب درروش ANP و AHP كاملاً مناسب تشخيص داده‌شده است. در پايان از بين هشت ساختمان بلندمرتبه در حال احداث در منطقه موردمطالعه، بنا بر روش ANP هيچ‌كدام در پهنه‌هاي كاملاً مناسب قرار نگرفته‌اند، درحالي‌كه درروش AHP دو ساختمان آرميتاژ و مانيا در پهنه كاملاً مناسب قرار گرفته‌اند.

Tall building such approaches is the world's Metropolitan cities that a result of population growth, shortages and high prices of land and urban landscape development problems has increased. Therefore, the location of the buildings in the urban spaces of great importance enjoys. This research tries to the factors affecting of locate tall buildings in urban environments using multi-criteria decision-making methods introduced and to identify suitable zones for the establishment of the buildings in the region 9 Mashhad Municipality action. This study based on results in a useful model for Network Analysis Process (ANP) and the Analytical Hierarchy Process (AHP), so that the data-information and research through a questionnaire were collected 25 expert. The results showed that in ANP method is adaptation and land prices measures with ratio of 0.143 in the first place and service per capita and population density in the second place. While in the AHP method is fault distance by a factor of 0.255 in the first and slope of the land with coefficient in the second place. After the collection of zoning map, suitable areas for tall buildings in the region, 439 to 449 hectares, respectively, in the space between the ANP and AHP method is quite appropriate. Ultimately, from the eight of tall building under construction in the area, ANP method according to any of the zones have not been perfect, while the AHP method two tall buildings of Armitage and Mania were completely appropriate.