كليدواژه :
سرزندگي , تاب آوري , نشاط اجتماعي , خشكسالي , سازگاري
چكيده فارسي :
خانوارهاي روستايي به دليل وابستگي معيشت آنان به بخش كشاورزي بيش از ساير قشرهاي جامعه از خشكسالي‌ها آسيب ديده‌اند. تعداد زيادي از آنان به دليل نبود تاب‌آوري مناسب از بخش كشاورزي خارج شده‌اند و سرزندگي و نشاط خود را از دست داده‌اند. هدف كلي اين پژوهش، تحليل آثار تاب‌آوري بر سرزندگي خانوارهاي روستايي در شرايط خشكسالي است. اين پژوهش ازنظر ماهيت، هدف و گردآوري داده‌ها به ترتيب كمي، كاربردي و جزو پژوهش‌هاي توصيفي از نوع همبستگي است. جامعة آماري پژوهش شامل سرپرستان خانوارهاي روستايي كشاورزان كوچك‌مقياس در روستاهاي شهرستان ديواندره است (N= 10099). با استفاده از فرمول نمونه‌گيري كوكران، حجم نمونه 164 نفر به دست آمد كه براي افزايش اعتبار يافته‌ها، تعداد 195 پرسش‌نامه بين اعضاي جامعة آماري توزيع و درنهايت 180 پرسش‌نامه تكميل و بازگردانده شد. روش نمونه‌گيري، تصادفي طبقه‌اي (بخش‌هاي مختلف، طبقه در نظر گرفته شد) با انتساب متناسب است. ابزار اصلي پژوهش، پرسش‌نامه است كه روايي آن را تعدادي از متخصصان و روايي سازه و پايايي آن را ضريب آلفاي كرونباخ و پايايي تركيبي تأييد كرده‌اند (α>0.7). تجزيه‌وتحليل داده‌ها با بهره‌گيري از نرم‌افزار SPSS و Lisrel8.54 انجام شد. نتايج نشان داد خانوارهاي مطالعه‌شده ازنظر سرزندگي و تاب‌آوري وضعيت مناسبي ندارند؛ همچنين نتايج تحليل همبستگي نشان داد بين تمامي ابعاد تاب‌آوري (آمادگي، واكنش، بازتواني و بازسازي و پيشگيري) خانوارهاي مطالعه‌شده و سرزندگي آنان رابطه‌اي مثبت و معنا‌دار وجود دارد؛ علاوه بر اين نتايج مدل‌سازي معادلات ساختاري پژوهش نشان داد ابعاد تاب‌آوري با ضريب تبيين 69درصد (γ= 0.83, t= 7.44)، اثر مثبت و معنا‌داري بر سرزندگي خانوارهاي مدنظر دارد. با توجه به اينكه بيشتر پژوهش‌هاي انجام‌شده در زمينة سرزندگي در جوامع صنعتي و شهري انجام شده و تاكنون پژوهشي درزمينة سرزندگي جوامع روستايي در شرايط خشكسالي انجام نشده است، بنابراين جنبه‌اي نوآورانه براي پژوهش حاضر محسوب مي‌شود.
چكيده لاتين :
Problem Statement: Rural households are more vulnerable to drought due to their lives' dependence on the agricultural sector, and having not the appropriate resilience, most of them have quickly left the agricultural sector, causing to lose their liveliness.
Goal: The main purpose of this study was analyzing the resilience effects on the liveliness of rural households in drought conditions. Method: the nature of this research is quantitative, and according to the purpose is applied, and based on the method for data collection, is descriptive, of correlational type. Statistical population of this study consisted of all small-scale farmer households, in the Divandarreh County, Kurdistan province (N=10099). Using Cochran's sampling formula, 164 ones were selected as a sample. In order to increase the credibility of the findings, 195 questionnaires were distributed among the statistical population, finally, 180 questionnaires having been completed and analyzed. Sampling method was stratified random sampling (different parts considered as different levels), by proportional assignment. The main research tool was a questionnaire, whose validity being confirmed by a panel of experts, and its structural validity and its reliability, by the Cronbach's alpha coefficient and combinational reliability (α> 0.7). Data analysis was done by SPSS and Lisrel8.54 software. Results: Results of the research showed that the rural households -in terms of Liveliness and resilience- are not in a favorable situation. Also, the results of correlation analysis indicated a positive and significant relationship between the all dimensions of resilience (preparedness, response, rehabilitation and reconstruction, and prevention), and of Liveliness in rural households. Results of structural equations' modeling, also showed that the dimensions of rural resilience with the coefficient of determination 0.69 (γ= 0.83, t= 7.44), had a positive and significant effect on the of studied households' liveliness.
Innovation: Given that most of the researches on vitality, have been done in industrial and urban societies, research on the liveliness of rural communities has not yet been conducted in drought conditions so far, so being considered as an innovative characteristic for this research.
