بررسي مراحل حل مساله و ويژگي هاي حل كنندگان مساله در ادبيات كودكان در ايران (بر مبناي بررسي و مقايسه ي داستان هاي تاليفي و ترجمه اي سال هاي 1385-1380 رده هاي سني ب و ج)

A Study of Problem-Solving Stages and the Characteristics of Problem Solvers in Children's stories in Iran: A Comparison of Persian and Translated Storybooks Published Between 1380-1385

هدف از پژوهش حاضر، بررسي و مقايسه كتاب هاي داستاني تاليفي و ترجمه اي بر اساس مراحل حل مساله و ويژگي هاي حل كنندگان مساله بود است. داستان هاي مورد بررسي در اين پژوهش، شامل 10 كتاب داستاني تاليفي و 10 كتاب داستاني ترجمه اي برگزيده از سوي شوراي كتاب كودك بين سال هاي 1380 تا 1385، متناسب براي گروه سني «ب» و «ج» بود كه با نظر متخصصان انتخاب شدند. اين متون داستاني با استفاده از روش تحليل محتواي كيفي قياسي و بر اساس مراحل حل مساله «ديويي» و ويژگي هاي حل كنندگان مساله «گريفين» مورد تحليل و بررسي قرار گرفتند. نتايج پژوهش نشان داد كه در داستان هاي ترجمه اي، مرحله ي جمع آوري اطلاعات و در داستان هاي تاليفي مرحله ي ارائه ي راه حل ها و بررسي راه حل ها داراي بيشترين فراواني بود و مرحله ي تعيين مساله و تدوين نتايج و ارزيابي آنها در هر دو گروه داستان كمتر مشاهده شد. نتيجه ديگر اينكه ويژگي تفكر تعاقبي در داستان هاي ترجمه اي و ويژگي مقاومت در داستان هاي تاليفي به ميزان بيشتري مشاهده شد و ويژگي هاي دانش پيشين و توجه به ديدگاه ها در هر دو گروه داستان كمتر مشاهده شد. در كل، كتاب هاي داستاني ترجمه اي از مراحل حل مساله و ويژگي هاي حل كنندگان مساله بيشتري نسبت به داستان هاي تاليفي برخوردار بود كه با رعايت جوانب احتياط مي توان گفت غني تر از داستان هاي تاليفي بودند. نتيجه ديگري كه اين پژوهش در پي داشت اين بود كه هر دو گروه متون داستاني، از اكثر مراحل حل مساله و ويژگي هاي حل كنندگان مساله برخوردار بودند.

The main goal of this research was a comparison of written stories in Persian and translated stories based on problem solving stages and the characteristics of problem solvers. The stories in this study consist of 10 written story books in Persian and 10 translated story books published between 1380-1385 which were selected by Children's Book Council of Iran. These stories were analyzed using the method of deductive qualitative content analysis according to the Dewey's problem-solving stages and Griffin's characteristics of problem solvers. The findings showed that، in translated stories، the "data collection stage" and in written stories، "check solutions" had the highest frequency. an‎d "problem definition"، "formulation of the result" and "evaluation" in both groups of books were lower. Also، results showed that the "consequential thinking characteristic" in translated stories and "persistence characteristic" in written stories were observed to a greater extent، and "prior knowledge" and "considering the viewpoints" in both groups were lower. On the whole، translated story books included more problem-solving stages and the characteristics of problem solvers components than written stories. It may be said that the translated books were richer than written story books. Another result was that both groups of the discussed stories possess the majority of problem-solving stages and characteristics of problem solvers.