شناسايي و بررسي كفزيان بي‌مهره بزرگ رودخانه كلارود مازندران به عنوان شاخص كيفي آب رودخانه

Macro invertebrate benthos of Kalarood River as water quality index

در اين تحقيق به بررسي كيفيت آب رودخانه كلارود بابل با استفاده از شناسايي جامعه بي­مهرگان كفزي در سطح خانواده پرداخته شده است و نتايج اين بررسي با شاخص ديگري به نام نسبت EPT به شيرونوميده مقايسه گرديد. اين مطالعه به صورت فصلي و به مدت يك سال در شش ايستگاه انجام گرفت. كفزيان رودخانه از دو شاخه بندپايان و كرم­هاي پهن شامل 4 رده 8 راسته و 11 خانواده بودند كه حداكثر تنوع و تراكم در فصل بهار و حداقل تنوع و تراكم در فصل تابستان در تمام ايستگاه ­ها ملاحظه گرديد. همچنين ايستگاه­هاي بالادست رودخانه و ابتداي شهر بابل به ترتيب داراي بيشترين و كمترين تنوع بودند. در نتايج آناليز آماري بين متغيرهاي فيزيكي و هيدرولوژيكي مورد مطالعه با يكديگر در فصول مختلف ارتباط­هاي معني دار بيشتري نسبت به ايستگاه هاي مورد مطالعه مشاهده شد (0/05< P). بررسي تغييرات شاخص HFBI طي دوره بررسي يك ساله نشان داد كه حداقل اين شاخص در فصل پاييز سال 1389 با ميانگين 3/99 بوده و حداكثر در فصل بهار سال 1390 با ميانگين 4/62 و ميانگين كل در دوره تحقيق 4/33 بوده است. كيفيت آب رودخانه بر اساس راهنماي كيفي آب هيلسنهوف براي مقادير مختلف آلودگي آلي، در بالادست داراي شرايط خوب تا متوسط (احتمال وجود آلودگي آلي در حد جزيي) و در ميان دست و پايين دست با شرايط خوب ارزيابي شد.

In this research, water quality of Kalarood River of Babol was studied by identification of Macro invertebrate benthos. The result of this study was compared by ratio of EPT to Chironomidae and HFBI index. Six stations were selected and sampling was done seasonally for one year. Arthropoda and platy worm are the main branch of invertebrate benthos; in four class, eight order and eleven families. Maximum and minimum of diversity and density was observed in spring and summer in all stations, respectively. Also maximum and minimum of diversity was measured in station one and six, respectively. The relationship between physical and hydrological parameters were significant (p<0.05) in different season but it was not significant in different stations (p>0.05). HFBI index showed that minimum, maximum and average of this index was 3.99 in fall, 4.62 in spring and 4.33 respectively. The result of this study indicated that the water quality in the upstream was in normal range (good to medium condition) but in the other hand downstream and middle stream was in good condition.