امتناع تعريف حقيقي براساس مباني وجودشناختي، انسان شناختي و معرفت شناختي ملاصدرا

Impossibility of True Definition with Regard to Molla Sadra`s Ontological, Anthropological and Epistemological Principles

تعريف حقيقي از منظر جمهور فلاسفه، ارائه ذاتيات ماهوي شيء است. ارائه ذاتيات، متوقف بر شناخت فاعل شناسا نسبت به آن شيء است. لذا در هر شناختي لازم است كه متعلَق شناخت و فاعل شناسا تبيين شوند. براساس مباني نهايي ملاصدرا، متعلَق شناخت، يك وجود ظلي منبسط است كه واجد سه مرتبه مادي، مثالي و عقلي مي باشد به گونه اي كه مرتبه مادي و مثالي از اعراض و شئون مرتبه عقلي هستند. فاعل شناسا نيز به تناظر با عالم عيني، يك وجود بسيط و مجرد است كه در عين بساطت، مي تواند با حركت اشتدادي داراي سه مرتبه حس، خيال و عقل گردد. فاعل شناسا در هر مرتبه از ظهور كه قرار دارد، متعلَق همان مرتبه از ظهور را درك مي كند. از سوي ديگر، ارائه تعريف حقيقي، متوقف بر شناخت ذاتيات شيء است و ذاتيات شيء همان مرتبه عقلي شيء است. لذا محال است كه فاعل شناسا در مرتبه حس يا خيال باشد و بتواند ذاتيات شيء را ادراك كند. همچنين، تعريف حقيقي در علم حصولي و ماهيات مطرح است، در حالي كه علم حصولي در مرتبه عقل ممتنع است. بنابراين، بر اساس مباني نهايي ملاصدرا، فاعل شناسا چه در مرتبه حس، خيال يا عقل باشد نمي تواند تعريف حقيقي يك شيء را كه همان مقومات ماهوي آن است، درك نمايد. ادراك حقيقت شيء صرفاً براساس علم حضوري و به ميزان مرتبه ادراكي فاعل شناسا كه در تناظر با مرتبه وجودي اوست ميسر است.

As is understood in common philosophy, true definition is formed from essential concepts of things and it is due to mind`s knowledge of the thing. It is, therefore, necessary in each case of knowledge for the object and subject to be explained. On Sadra`s ultimate principles, object consists in an extended shadowy existence with three gradations including corporeal, imaginary and intellectual ones of which the last two have been regarded as accidentals and modes of the first. an‎d such is the subject; it may upgrades with an substantial departure. The subject`s knowledge is appropriate to its grade in existence and knows the objects of that grade. an‎d we know that true definition is due to our knowledge to essentials and essentials are the same as intellectual grade. It is, therefore, impossible for subject, when being in sensible and imaginary gradation, to attain essentials. Again, true definition is restricted to knowledge by correspondence, while such a kind of knowledge is impossible in the intellectual grade. Therefore, it is concluded that it is not possible for subject at any grade to attain true definition. Attaining the truth of things is in the field of knowledge by persistence with regard to the subject level of existence.