تعيين غلظت فلزات سنگين (Cu ،Pb ،Zn) در ريشه گياه درمنه در اراضي طبيعي اطراف معدن مس دره زرشك، تفت، يزد

Determination of the concentration of heavy metals (Cu, Pb, Zn) in roots of Artemisia sp. in natural lands of Darreh Zereshk copper mine, Taft, Yazd

به علت مشكلات محيط زيستي ناشي از فعاليت هاي معدن كاري مطالعه و بررسي آلاينده هاي حاصل از چنين فعاليت هايي از جمله فلزات سنگين در مناطق بهره برداري از معادن ضروري به نظر مي رسد. تحقيق حاضر با هدف تعيين غلظت فلزات سنگين مس، سرب و روي در ريشه دو گونه از گياه درمنه شامل درمنه كوهي (Artemisia aucheri) و درمنه دشتي (Artemisia sieberi) در اراضي طبيعي اطراف معدن مس دره زرشك بدون در نظر گرفتن نقش ساير معادن منطقه انجام شد. به همين منظور منطقه مطالعاتي بر اساس عواملي كه مهم ترين آن ها جهت باد غالب و فاصله از معدن بود به 10 بخش تفكيك شده و با استفاده از روش نمونه برداري تصادفي تعداد 10 نمونه درمنه و 3 نمونه خاك سطحي از هر منطقه برداشت شد. مقدار فلزات مورد نظر در نمونه ها بعد از هضم اسيدي با استفاده از دستگاه ICP-OES اندازه گيري شد. بر اساس نتايج به دست آمده ميانگين غلظت فلزات مس، سرب و روي در ريشه گياه درمنه در كل منطقه به ترتيب شامل 9.20، 1.65 و 22.30 بود. حداكثر غلظت مس، سرب و روي به ترتيب در روستاي حسن آباد، معدن و روستاي بيشه مشاهده شد. حداقل غلظت براي مس در بالادست تغليظ و براي سرب و روي در روستاي دره گازه ديده شد. بين غلظت فلزات در تمام مناطق اختلاف معني دار (0.05> p) وجود داشت و به طور كلي با افزايش فاصله از معدن كاهش در غلظت فلزات مشاهده شد. نتايج همبستگي پيرسون نشان دهنده وجود همبستگي معني دار (0.01> p) بين غلظت مس و سرب در خاك و ريشه گياه بود. پس از مقايسه غلظت ها با مقادير طبيعي و بحراني مشخص شد كه غلظت هاي موجود در محدوده طبيعي براي گياهان قرار دارند.

Due to environmental problems caused by mining activities, it is necessary to study and investigation the concentrations of the pollutants caused by this activities such as heavy metals. The aim of this study is the determination of the concentration of heavy metals Cu, Pb and Zn in roots of two species of Artemisia including Artemisia aucheri and Artemisia sieberi in the surrounding natural lands of Darreh Zereshk copper mine and regardless the role of other mines in the area. Therefore, the study area based on factors such as wind direction and distance from mine was divided into 10 regions and using random sampling method, 10 samples of artemisia and three samples of surfac soil were taken from each area. then the metal concentrations were measured using ICP-OES, after acid digestion. Based on the result obtained, mean concentrations of Cu, Pb and Zn in artemisia root was respectively 9.20, 1.65 and 22.30 and significant differences (p<0.05) were observed between metal concentrations in all districts.The maximum concentration of Cu, Pb and Zn was observed in Hasan abad, mine and bishe, respectively. The minimum concentration of Cu was observed in Baladast, and for Pb and Zn in Daregaze. Generally, the metal concentrations were observed to decrease with increasing distance from the mine. Pearson correlation results indicated a significant correlation (p<0.01) between Cu and Pb concentrations in soil and in the plant roots. The observed metal concentrations were in normal range for plants, according to the normal and critical values.