خاستگاه رسوبي و بوم شناسي نهشته هاي روديستدار كرتاسه پسين خرمآباد حوضه زاگرس

Sedimentary setting and paleoecology of the Upper Cretaceous rudist-bearing deposits in Khorram Abad, Zagros Basin

خاستگاه رسوبي و بومشناسي ديرينه بسترهاي داراي روديست خرمآباد در سه برش تنگ شبيخون چم سنگر (سازند تاربور) و پيرشمسالدين (بخش بالايي سازند اميران) مورد مطالعه قرار گرفتهاند. برشهاي تنگ شبيخون و چمسنگر مربوط به زيرپهنه زاگرس رورانده و برش پيرشمس الدين مربوط به زير پهنه لرستان هستند. محتويات فسيلي سه برش نشاندهنده سن كرتاسه پسين (ماستريختين مياني تا پسين) بوده كه معادل زون زيستي Omphalocyclus- Loftusia Assemblage Zone است. مطالعات سنگنگاري روي نهشته هاي كربناته اين سه برش نشان ميدهند كه سازند تاربور و بخش بالايي سازند اميران از 9 ريزرخساره مربوط به سه كمربند درياي باز سد و درياي نيمهمحصور تشكيل شدهاند كه بر پايه خاستگاههاي رسوبي معرفي شده براي روديست‌ها مربوط به دو پهنه همتافتهاي حاشيه شلف باز زاويه كم (سازند تاربور) و همتافت‌هاي حاشيه حوضه‌هاي شلف داخلي پيشرونده (بخش بالايي سازند اميران) هستند. احتمالاً گسل سفيدكوه جدا كننده اين دو محيط بوده است. در سازتد تاربور در برش تنگ شبيخون و بخش بالاي سازند اميران به علت ورود مواد آواري و بالا رفتن مواد مغذي و ايجاد شرايط يوتروفي، فراواني روزنبران آگلوتين افزايش يافته است. ولي در برش چمسنگر به علت شرايط اليگوتروفيك، روزنبران هيالين بيشتر بودهاند. انتشار روزنبران و جلبكها نشان ميدهد كه همه نهشته‌هاي سازند تاربور در بخش نوراني، ولي بخشهايي از نهشته‌هاي كربناته سازند اميران در بخش غير نوراني انباشته شدهاند.

Sedimentary setting and paleoecology of the rudist-bearing Upper Cretaceous strata were studied in three sections in Khorram abad. The sections include: Tang Shabi Khone, Cham Sangar (Tarbur Formation) and Pir Shams Eldin (upper part of Amiran Formation). The Tang- E Shabi Khone and Chamsangar sections are located in Zagros Trust zone while, the Pir Shams Eldin in Lorestan zone. On the basis of the recognized fossils, the three sections are assigned to the Late Cretaceous (Middle to Late Masstrichtian) and are comparable to Omphalocyclus- Loftusia Assemblage Zone. The petrography study showed that the three sections contain nine microfacies that deposited in an open marine, shoal and restricted marine that based on rudist sedimentary models, are comparable to the Inner- shelf basin prograding margin complexes (Tarbur Formation) and the low- angel open shelf margin complexes (Amiran Formation). Probably, Sepid Kuh Fault was detaching the these settings. Augmentation of entering the detrital and silica due to river injection and runoff and consequently to the eurotrophic conditions in the Tnage Shabi Khone and Pir Shams Eldin, frequency of agglutinate foraminifera were increased but in the chamsangar section due to oligotraphy condition , frequency of hyaline foraminifera is increased. Distribution of the foraminifera and algae indicated that the Tarbur Formation is deposited in a photic zone though, some parts of the carbonates of the Amiran Formation were deposited in a aphotic zone.