مقايسه كارايي مدل هاي هيدرولوژيكي IHACRES و HEC-HMS در شبيه سازي هيدروگراف سيل

Performance of HEC-HMS and IHACRES Hydrological Models in Simulation of Flood Hydrograph

شناخت حوزه هاي آبخيز جهت حفاظت آب و خاك و ارائه برنامه ريزي مناسب در سطح حوزه آبخيز از اهميت بالايي برخوردار است. شبيه سازي حوزه هاي آبخيز با استفاده از مدل هاي رايانه اي به طور سريع در حال توسعه است و اين مدل ها ابزارهاي ضروري براي فهم انسان از حوزه آبخيز و فرآيندهاي هيدرولوژيكي هستند. در اين تحقيق مدل هاي بارش-رواناب HEC-HMS و IHACRES براي شبيه سازي هيدروگراف سيل در حوزه آبخيز كسيليان با مساحت 67/8 كيلومتر مربع مورد استفاده قرار گرفت. براي تهيه نقشه هاي مورد نياز براي اجراي مدل HEC-HMS از الحاقيه HEC-GeoHMS استفاده شد. داده هاي هيتوگراف بر پايه گام زماني 15 دقيقه و هيدروگراف مربوط به آن بر پايه گام زماني يك ساعته به هر دو مدل وارد شد. سپس شبيه سازي هيدروگراف سيل بر پايه گام زماني 15 دقيقه انجام شد. ضرايب آماري CP و RE% براي ارزيابي كارايي مدل ها مورد استفاده قرار گرفت. مقادير اين ضرايب با استفاده از مدل HEC-HMS براي سيلاب 26 نوامبر 1994 به ترتيب 0/72 و 118/26 و براي سيلاب 6 اكتبر 1996 به ترتيب 0/81 و 24/63 - و با استفاده از اجراي مدل IHACRES براي سيلاب اول به ترتيب 0/63 و 152/4 و براي سيلاب دوم به ترتيب 0/79 و 35/6 - محاسبه شد. نتايج نشان داد كه مدل هاي مورد استفاده براي شبيه سازي هيدروگراف سيل منطقه از عملكرد قابل قبولي برخوردار هستند و مدل HEC-HMS در مقايسه با مدل IHACRES از عملكرد بهتري برخوردار است.

Simulation with using of computer models are developing very fast and these models are essential tools for understanding of man from the watershed and hydrological processes. In this study IHACRES and HEC-HMS rainfall runoff models was used for simulation of four flood hydrographs in Kasilian watershed with area 67.8 square kilometers in Mazandaran province. To prepare the Requirements maps for running HEC-HMS model was used HEC-GeoHMS extension. Hyetograph data with 15 minutes time step and its related hydrograph was entered to two models based on 1 hour time step. Then simulation of the flood hydrograph was done based on 15 minutes time step. CP and RE% statistical coefficients was used for evaluation of models performance. Values of this coefficients using the HEC-HMS model for flood 26 November 1994 was calculated 0.72 and 118.26 respectively and for flood 6 October 1996، 0.89 and -24.63 respectively and using the implementation of IHACRES model these coefficients in the first flood was calculated 0.63 and 152.4 respectively and in the second flood 0.79 and -35.6 respectively. The results showed that both use models have acceptable performance for simulation of flood hydrograph in this area and HEC-HMS model has better performance in compared with IHACRES model.